Seyit Onbaşı’nın Çanakkale savaşlarındaki rolüne yönelik öğrencilerin ve öğretmen adaylarının metaforik algıları: Boylamsal bir araştırma

Abstract

Bir kavramın benzer özelliklere sahip farklı kavramlarla ve mecazi bir yolla ifade edilmesine metafor denir. Son yıllarda bu yöntem eğitimde özellikle soyut konuları somutlaştırmak ve öğrenilenlerin kalıcılığını artırmak amacıyla sıklıkla kullanılmaktadır. Oluşturulan metaforlar bireylerin geçmiş bilgi ve tecrübelerinden etkilenmektedir. Türk tarihinde önemli izler bırakmış kişilerin öğretilmesinde de bireylerin geçmişte yaşamış kişilere ilişkin düşünceleri ve zihin dünyalarındaki anlamlandırmaları oluşturdukları metaforlar aracılığıyla tespit edilebilir. Seyit Onbaşı Türk tarihinde özellikle Çanakkale Savaşı’nda gösterdiği üstün başarı açısından önemli bir tarihi şahsiyettir. Bu çalışmanın amacı Adıyaman’da eğitim gören sosyal bilgiler, sınıf ve tarih öğretmen adaylarının ve 8. ve 12. sınıf öğrencilerinin Seyit Onbaşı ile ilgili oluşturdukları metaforları tespit etmektir. Çalışma nitel araştırma yöntemi ile yürütülmüş olup çalışma verileri metafor formu ile toplanmıştır. Metafor formunda toplanan veriler kullanılarak öğrencilerin ve öğretmen adaylarının Seyit Onbaşı’ya ilişkin algıları betimlenmeye çalışılmıştır. Bu açıdan çalışma betimsel tarama desenine uygun tasarlanmıştır. Toplanan veriler araştırmacılar tarafından içerik analizi ile analiz edilmiştir.Yapılan analizler sonucunda benzer metaforlara ilişkin kategoriler oluşturulmuştur. Bu kategoriler “Güç, Koruyucu/Kurtarıcı, Olağanüstülük, Fedakârlık, Umut ve Diğer” temaları altında toplanmıştır. Elde edilen bulgular sonucunda öğretmen adaylarının 12. ve 8. Sınıf öğrencilerine göre daha fazla metafor oluşturdukları ortaya çıkmıştır.