Musahipzade Celal'in hayatı ve eserleri üzerinde bir inceleme

Abstract

Musahipzade Celal, Türk tiyatrosunun önemli yapı taşlarından birini oluşturur. Geleneksel tiyatro ile modern tiyatro arasındaki geçişin izleri Musahipzade’nin tiyatrolarında karşımıza çıkar. Bir yandan Osmanlının son dönemindeki rüşvet, eğitim sistemi gibi konuları eleştiren Musahipzade, bir yandan da Osmanlı’daki Türklük olgusunu öven eserler ortaya koymuştur. Bu anlamda olabildiğince objektif bir biçimde toplumu incelemiş ve gelecek nesiller için faydalı olabileceğini düşündüğü eserler yazmıştır. Bu araştırmada Musahipzade Celal’in 18 tiyatrosu tematik olarak incelenmiş, tiyatroların analizinde tarihsel sıralama göz önünde bulundurulmuştur. Her bir tiyatronun konusu, olay örgüsü ile kopukluk yaratmayacak şekilde özetlenmeye çalışılmış, Musahipzade’nin tiyatrolarında işlediği ana temalar sınıflandırılmıştır. Yazarın Osmanlı tiyatrosu ve yaşayışı ile modern tiyatro ve modern hayat tarzı arasında bağ kurması gösterilmeye çalışılmıştır.

Musahipzade Celal is one of the milestone’s of Turkish theater. The trace of the transition from traditional theater to modern theater are found in Musahipzade’s plays. Musahipzade not only was crtisizing the late ottoman period’s bribe, education system but also wrote plays that praise the Turkishness phenomenon in Ottoman Empire. From that perspective he examined society in its most possible objectivity and wrote works that will be useful for future generations. In this study 18 plays of Musahipzade Celal were thematically examined, in anlaysis of plays, chronological order was followed. Main themes in Mushaipzade’s plays are classified, all play’s topics were summarized in a way that will not create a disconnection with the line of story. Author’s effort to establish a connection between Ottoman theatre, way of life and modern theatre, way of life was.