An evaluation on the "Miraclama"s performed cem ceremonies of Balikesir chepnis in the context of ritual and sacred narrative relation

Abstract

Cem ceremony, which form the basis of the Alevi-Bektashi culture is one of the foremost important traditional institutions, which reflects the relationship between the religious ceremony with folk poetry, narratives and music today. Poems and narratives of these rites continuing the presence vividly are considered to be sacred and performed only in the cem rituals. In this article poetry located in the cem ritual of Balikesir cepniler and called "miraclama" are discussed in the context of the relationship between ritual and sacred narrative. The data used in this study were obtained with observations and interview techniques used during field research in Balikesir Chepnis. In examination section were also investigated the text attributes of poetry as well as the context properties of Miraclama poetry. As a. result of the findings and assessments was observed that "miraclama"s are performed Balikesir Chepnis' cem ceremony convey a sacred narrative explaining the origin of "cem" ceremonies, "semah" and "dolu". This narrative located in the basic resources of the Alevi-Bektashi culture such as the Buyruk" is transferred by "miraclama" poetry of cem ceremony. "miraclama"s performed by "kambees are sacred in terms of both content and execution environment. Married, moral and owner "musahip" ones can enter to he cem ceremony performed "miraclama". Therefore, only adolescents and married people are able to listen to the sacred narrative and may be included in the dramatizations of this narrative. As a result "miraclama"s such as origin myths explain the formation of the cem ceremony, become a sacred rest for "semah" and "dolu", also provide continuity sacredness of the cem ceremony with the perception of reality achieved on society.

Alevî-Bektaşî kültürünün temelini teşkil eden ve bugün de varlığını sürdüren cem ayinleri, günümüzde halk şiirinin, anlatıların ve müziğin dinî törenlerle ilişkisini yansıtan çok önemli törenlerdir/ ayinlerdir. Bu şiirler ve anlatılar, kutsal olarak kabul edilmekte ve sadece cem ayinlerinde icra edilmektedirler. Bu çalışmada, Balıkesir Çepnilerinin cem ayinlerinde yer alan ve “miraçlama” adı verilen şiirler, ritüel ile kutsal anlatı ilişkisi bağlamında ele alınmıştır. Çalışmada kullanılan veriler, Balıkesir Çepnileri arasında yapılan saha araştırmalarında gözlem ve görüşme yöntemleriyle elde edilmiş, inceleme kısmında miraçlama türündeki şiirlerin metin özelliklerinin yanı sıra bağlam özellikleri de incelenmiştir. Balıkesir Çepnilerinin cem törenlerinde icra edilen miraçlamalarda; Alevî-Bektaşî kültürünün Buyruk gibi temel kaynaklarında da yer alan, cem törenlerinin, semahın ve dolunun kökenini açıklayan bir anlatı işlenmektedir. Kendilerine “Kamber” “Zakir” veya “Sazender” adı verilen ve cem ayininde dedenin yanında oturan, saz çalan kişilerin icra ettiği bu miraçlamalar, içerik açısından olduğu kadar icra edildikleri ortam açısından da kutsal sayılırlar. Cem törenlerine sadece, evli ve musahipli olanlar girebildiği için, bu kutsal anlatıyı da ancak bu kişiler, dinleyebilmekte ve anlatının canlandırılmasına ortak olabilmektedirler. Sonuç olarak miraçlamalar, tıpkı köken mitleri gibi, cem töreninin menşeini açılayarak, semaha ve doluya da kutsallık kazandırmakta ve toplum üzerinde yarattığı gerçeklik algısıyla cem törenlerinin kutsiyetini ve devamlılığını sağlamaktadırlar.