The tradition of Dede Korkut as a source of cultural identity in Turkmenistan

Abstract

The nineteenth and twentieth centuries took their places in the history as a period in which cultural identities were reestablished for many Turkic communes. After the disintegration of the Soviet Union, Turkmenistan attempted to reconstruct a Turcoman identity. It is also benefitted from history, geography, language, literature and folklore in the construction of nation-identity of Turkmenistan. The Book of Dede Korkut has been the most noteworthy source of material for the construction of national and cultural identity. Thus, The Book of Dede Korkut has not only been studied for the academic researches but also employed for the innumerable art activities such as plays. Additionally, The Book of Dede Korkut has taken its place in "Ruhname", an essay on the specification of Turcoman identity. Dede Korkut is represented as a Turcoman noble in The Book of Dede Korkut, which narrated the history, language, literature and tradition of Turcoman; a reader who reads The Book of Dede Korkut is articulated to have experienced the advanced cultural diversity of the Oghuz. It can be alleged that value of the The Book of Dede Korkut has been found remarkably in the sample of "Ruhname" in constructing cultural identity in Turkmenistan. In this paper, The Book of Dede Korkut, which is regarded as a part of cultural identity in both Turkey and Azerbaijan, has been identified and evaluated in terms of its activities in the construction of identity in Turkmenistan. In this paper, the history and problems of Dede Korkut researches in Turkmenistan have also been studied and investigated thoroughly.

On dokuzuncu ve yirminci yüzyıllar pek çok Türk topluluğu için kültürel kimliklerin yeniden inşa edildiği bir dönem olarak tarihteki yerini almıştır. Türkmenistan da Sovyetler Birliği nden ayrıldıktan sonra yeniden bir Türkmen kimliği inşa etmeye başlamıştır. Türkmenistan ın bir ulus kimliği oluş- turmasında tarih, coğrafya, dil, edebiyat ve folklordan da yararlanılmıştır. Dede Korkut Kitabı, ulus kimliğinin oluşmasında ve kültürel kimliğin inşasında kaynak teşkil eden en önemli eserdir. Bunun için Dede Korkut Kitabı bilimsel anlamda araştırmalara konu olmakla birlikte, tiyatro gibi çeşitli sa- nat faaliyetlerinde de kullanılmıştır. Hatta Dede Korkut, Türkmen kimliğini tanımlama denemesi olan Ruhname ye de girmiştir. Türkmenlerin tarihini, dilini, edebiyatını, geleneğini anlatan bu eserde, Dede Korkut Türkmen uluları arasında gösterilir; Dede Korkut Kitabı nı okuyan her insanın, Oğuzla- rın gelişmiş kültür çeşitliliğine sahip olduğunu görebileceği ifade edilir. Bu nedenle Türkmenistan da kültürel kimliğin oluşmasında Dede Korkut Kitabı ndan faydalanma özellikle Ruhname örneğinde kendini göstermiştir denilebilir. Bu yazıda Türkiye ve Azerbaycan da da kültürel kimliğin bir parçası olarak düşünülen Dede Korkut un, Türkmenistan da kimlik oluşturma faaliyetlerindeki yeri üzerine tespit ve değerlendirmeler yapılmıştır. Bunun yanı sıra Türkmenistan da Dede Korkut araştırmaları- nın tarihi ve problemleri de çalışmanın kapsamına giren diğer hususlar arasındadır. Anahtar Kelimeler