İşyerinde psikolojik taciz (mobbing) ve hukuki sonuçları

Abstract

İşyerinde psikolojik terör ya da dünya literatüründe bilinen adı ile “mobbing” ilk kez 1984 yılında İsveçli psikolog Heinz Leymann tarafından gündeme getirilmiş ve iş yerinde kişilere uygulanan yıldırma, aşağılama, korkutma, sindirme ve duygusal şiddet uygulama gibi etik olmayan davranışları tanımlamak için kullanılmıştır. 1980’li yıllardan günümüze, özellikle, İsveç, Almanya, Fransa ve Norveç gibi gelişmiş ülkeler olmak üzere, işyerinde mobbing konusu ile ilgili birçok teorik ve ampirik çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışmalar işyerinde mobbing uygulamalarının çok yaygın olduğunu ve bu tür uygulamaların hem mağdur olan birey hem de işletme üzerinde olumsuz sonuçlar yarattığını tespit etmişlerdir. Son yıllarda Türkiye’de de bu konuya olan ilgi artmış olmasına rağmen daha çok psikolojik yanı ile ele alınmış hukuki ve ekonomik etkileri geri planda kalmıştır. Bu çalışmada, iş hayatında karşılaşılan maddi ve manevi pek çok zararlara yol açan ve aynı zamanda kişinin özel hayatını da etkileyerek psikolojik travmalara neden olan, mobbing ve kapsamı hukuki boyutları ve yaptırımları ile birlikte incelenecektir.

The mobbing and bullying phenomena were first isolated and identified in 1984 by Swedish industrial psychologist Dr. Heinz Leymann, who was primarily concerned with the impact of mobbing on the target in terms of medical stress. He defines mobbing as #8220;hostile and unethical communication, which is directed in a systematic way by one or a few individuals mainly towards one individual who, due to mobbing, is pushed into a helpless and defenseless position, being held there by means of continuing activities #8221;. There is extensive literature regarding this phenomenon especially in countries such as Sweden, Germany, France and Norway. Awareness is rapidly growing in the Europe and the U.S about the darker side of work and destructive effects that mobbing or psychological terror can have on the self, health, organizations and society. Although the study of psychological side of mobbing and bullying attracted noticeable attention recently in Turkey, there has been paid a little attention to the analysis of economical and legal aspect of this issue. In this paper, we try to attempt to evaluate the legal consequences of mobbing and bullying in the Turkish workplace, and then some recommendations are made for taking actions against bullying.