Türkiye'de ekonomik büyüme, beşeri sermaye ve ihracat arasındaki ilişkinin ekonomik analizi: 1970-2005

Abstract

Bu çalışma, 1970–2007 dönemi yıllık veriler kullanarak Türkiye’de beşeri sermaye, sabit sermaye, ihracat ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi eşbütünleşme ve değişkenler arasındaki nedensellik ilişkilerini test etmeyi amaçlamaktadır. Ampirik uygulamada ekonomik büyüme, beşeri sermaye, sabit sermaye ve ihracat arasında uzun dönemde pozitif ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerinde doğrudan Granger etkiye yol açmadığı, beşeri sermayenin sabit sermaye ve ihracata katkıda bulunarak dolaylı bir şekilde ekonomik büyümeyi artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen ampirik sonuçlar büyüme üzerinde dış ticaretin etkili olduğu ve böylece ihracat odaklı büyüme hipotezinin geçerli olabileceğini göstermiştir.

This paper aims to examine long-run and the causal relationships between economic growth, export and human capital in Turkey by using VAR analysis and Granger causality tests over the period 1996–2007. Our findings indicate that a positive and significant long-run relationship exists between economic growth, export, physical capital formation and human capital. Moreover, no direct Granger effect of human capital on economic growth has been found, human capital fosters economic growth in an indirect way for a reason that human capital contributes to export and physical capital formation. Empirical results show that there is a trade effects on growth and export-led growth hypothesis.