Kaçak özel inşaatların ve işçilerinin hukuksal ve vergisel durumu

Abstract

Özel inşaat yaptıran şahıslar ve bu inşaatlarda çalışan işçiler, ticari kazanç kapsamında inşaat işleri yapanlardan ve yanlarında çalıştırdıkları işçilerden farklı bir şekilde vergilendirilmektedir. Ticari amaçlarla inşaat işi yapan gerçek ve tüzel kişiler, ticari kazanç kapsamında vergilendirilmekte ve inşaatlarda çalışan işçilere ödenen ücretler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmaktadır. Özel inşaat yapanların yanında çalışan hizmet erbapları, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa göre “Diğer Ücretli” sayılmakta, ücretleri üzerinden işverenler tarafından tevkifat yapılmasına gerek bulunmamaktadır. Hizmet erbapları karne alarak vergilerini tarh ettirmekte ve karnesiz hizmet erbabı çalıştıranların sorumluluk uygulaması özel inşaat yaptıranları kapsamamaktadır. Özel ve kaçak inşaat yapımında kullanılan malzemelerin çoğunluğu belgesiz olarak alındığı bilinmektedir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununda, özel inşaat yapanlara kesilecek özel usulsüzlük cezaları nihai tüketici gibi değerlendirilmekte, kesilen cezalar düşük kalmaktadır. Bu konuda Türk Ceza Kanunu ile sosyal güvenlik ve imar mevzuatında (eksiklikler olmakla beraber) katı müeyyideler getirilmiştir. Vergi Usul Kanununda belge almadan kaçak veya yasal olarak özel inşaat yapanlar yönünde var olan düzenlemeler yetersiz kalmakta, dolayısıyla kesilen ceza, kaçak inşaat yapan özel inşaat sahipleri için caydırıcı olamamaktadır. Çalışmamızın amacı, Türkiye’nin temel sorunlarından olan kaçak yapılaşmanın önlenmesi konusunda imar ve sosyal güvenlik mevzuatı ile birlikte vergi mevzuatının caydırıcılığının olup olmadığını yürürlükteki düzenlemeler ışığında ortaya koymak ve uygulamada karşılaşılan sorunlara yönelik çözüm önerileri sunmaktır.

Individuals who construct private constructions and their construction workers are taxed differently than individuals or companies who made construction works for business income and their construction workers. Natural and legal persons engaged in construction works for profit are taxed within the scope of business income and based on the wages that paid to construction workers the income tax withholding is made. Service experts who work with private constructors are considered as "Other Salaried" according to Income Tax Code numbered 193 and their salaries do not need to be withheld by employers. Service experts levy with getting tax card and the penal sanction over employers who employ service experts without tax card does not cover private constructors. It is known that the majority of construction materials which used in the private and unlicensed constructions are buying as undocumented. In the Tax Procedure Law numbered 213, infraction of rules penalties to the private constructors are. considered as final consumer and issued penalties are lower. Strict sanctions were brought to the unlicensed constructors in the Turkish Penal Code and the social security and zoning legislation (although deficiencies). The existent legal arrangements of Tax Procedure Law are inadequate from the side of undocumented unlicensed or legal constructors, and hence issued penalties are not a deterrent factor for owners of unlicensed private constructions. * This study intends to prove social security and zoning legislation with tax legislation's deterrence of prevention of unlicensed structuring which is one of the main problems in Turkey and provide solutions to the problems encountered in practice.