Yapısal ve işlevsel özellikleriyle “Gelin Göçürme”: Muğla ili örneği

Abstract

İnsanların hayatında ve kadının hayat serüvenindeki geçiş dönemlerinden ikincisi olan evlilik, çiftler için yeni bir hayatın başladığı, yeni bir ailenin kurulduğu, ilişkinin resmîleşerek gayrimeşruluktan ayrıldığı toplumsal bir kurumdur. Soy çizgisinin belirlenmesi, toplumsallaşmanın sağlanması, cinsiyetler arasındaki iş bölümü, çocukların eğitimi ve topluma kazandırılması, ekonomik üretim ve tüketim gibi işlevlere sahiptir. Bununla birlikte evlenme yoluyla çiftlerin çevrelerini genişlettikleri de bir gerçektir. Böylesine önemli işlevlere sahip olan evlilik kurumun oluşabilmesi için gerçekleştirilen törenler birçok inanış ve uygulamayı beraberinde getirmektedir. Bu makalede, düğünün son töreni olan, “gelin alma”, “kız çıkarma”, “gelinci gitme” adlarıyla da bilinen “gelin göçürme” töreni, yapısal ve işlevsel özellikleri açısından ele alınmıştır. Öncelikle gelin alma gününün sabahında oğlan evinin hazırlıkları, gelin almaya gitme, kız evinin gelin almaya gelenlere çıkardıkları zorluklar, gelinin baba evinden uğurlanması ve oğlan evine götürülmesi sırasındaki inanış ve uygulamalardan söz edilmiştir. Bu şekilde “gelin göçürme”nin yapısal özellikleri ortaya konulmuş, ardından işlevsel boyutu ele alınmıştır. Söz konusu tören incelenirken Muğla yöresinden derlenen ve ana ekseninde kadınların bulunduğu uygulamalara yer verilmiştir.

Marriage is regarded as a transition period from being unofficial to official of the couples in to a social institution, establishing a new family and this change plays an important role in the lives of the human beings. It has some functions like determination of the ancesteral roots, providing socialization, division of work in between the genders, children's education and their socialization, economic production and consumption. Additionally, it is a fact that the partners also extend their society with marriage. Ceremonies bring many belief and application together while they realize the marriage which have such very important functions. In this article, #8220;gelin göçürme #8221;, the ceremony at the end of the wedding, which also known as #8220;gelin alma #8221;, #8220;kız çıkarma #8221;, #8220;gelinci gitme #8221;, have been discussed with the structural and functional properties. First, the beliefs and practices about the preparation of the son-in-law #8217;s house on the wedding day #8217;s morning, arrival to the daughter-in-law #8217;s house, difficulties developed by the daughter-in-law #8217;s house for the son- in-law #8217;s house, determination of the person will pick up the bride, the bride #8217;s farewell from her father #8217;s house and to accompany to the son-in- law #8217;s house have been mentioned. In this way, the structual features of #8220;gelin göçürme #8221; have been presented, after its functional characteristics have been revealed. While analysing this ceremony, the practices which gathered from the Muğla region and woman in the main centers have been mentioned.