Romanlar ve taşralar: Türk romanında taşra algıları üzerine bir değerlendirme

Abstract

Çalışma, roman ve taşra ilişkisini konu edinmektedir. Amacı, örnek metinler üzerinden bu ilişkinin niteliklerini ortaya koyarak romanlardaki taşra algıları konusunda bazı sonuçlara ulaşmaktır. Bunun için önce taşranın ne olduğu konusunda kavramsal bir çerçeve çizilmekte; kasaba ve şehir; cemaat ve cemiyet, gelenek ve hukuk süreçleri ve karşıtlıkları içinde, merkez, taşra, taşralılık, taşra siyaseti, taşra ruhu tartışılmaktadır. Tanzimat'tan bugüne romanda bir taşra probleminin var olduğunu örneklemek için konuyla ilgili birkaç romana tarihsel sırayla atıflar yapılmaktadır. Çalışmanın gövde kısmında siyasal, kültürel gelişmelere göre taşranın nasıl algılandığına dair birer roman çözümlemesine dayanılarak şöyle bir sınıflamanın yapılabileceği ileri sürülmektedir: 1.Realizm ve milli roman için taşra. 2. Taşrayı kalkındırma sevdaları. 3. Modern aydının taşrayla acı buluşması. 4. Demokrasi deneyinin taşradaki hali 5. Taşradaki iktidar/bürokrasi korkusu ve cehalet 6. Taşrada yurtsuzluk 7. Taşra özlemi. 8. Postmodern zamanların taşrası

This study focuses on the relationship between the novel and provincialism. It aims to identify the nature of this relation-ship through an analysis of perceptions of provincialism in ex-ample texts. For this purpose the study first draws a conceptu-al framework concerning the meaning of provincialism and discusses the center and the province as well as provincial poli-tics and the provincial spirit through dichotomies such as town and city, community and society, and tradition and law. The study refers in historical order to a number of novels in order to exemplify how the problem of provincialism has oc-cupied a place in the Turkish novel from the Tanzimat period to the present. The body part of the study suggests that, based on the analysis of example novels, the following categorization of perceptions of provincialism in the novel can be made: 1. Provincialism for the purpose of realism and the national nov-el 2. The desire to improve the provinces 3. The bitter en-counter of the modern intellectual with provincialism 4. The experiment of democracy in the provinces 5. Ignorance and the fear of authority / bureaucracy in the provinces 6. Home-lessness in the provinces 7. Yearning for the provinces 8. Pro-vincialism in postmodern times