Uluslararası turizm talebini etkileyen ekonomik faktörler: Türkiye üzerine bir uygulama

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 1996(1)-2013(4) döneminde Türkiye’ye yönelik uluslararası turizm talebini etkileyen ekonomik faktörleri araştırmaktır. Bu kapsamda, Türkiye’ye gelen turist sayısı itibariyle en yüksek paya sahip ilk beş ülke için bir panel veri analizi yapılmıştır. Literatürde turizm talebinin belirleyicileri içinde en çok yer verilen makroekonomik değişkenler milli gelir, fiyatlar, taşıma maliyetleri ve döviz kurlarıdır. Bu çalışmada da literatürde yer alan bu temel değişkenler esas alınmıştır. Değişkenlere ait ön-testler (yatay-kesit bağımlılığı, durağanlık ve uzun dönem ilişkinin olup olmadığı) yapılmış, kurulan ekonometrik model tahmin edilmiş ve Türkiye’ye yönelik turizm talebinin belirleyicileri tespit edilmeye çalışılmıştır. Turizm fiyatları ve seyahat maliyetleri ile turizm talebi arasında beklendiği gibi negatif ve güçlü, döviz kurları ile turizm talebi arasında ise pozitif ve güçlü ilişki bulunmuştur. Bu bulgular, literature ile uyumludur. Türkiye’ye turist gönderen ülkelerin milli geliri ile Türkiye’ye yönelik turizm talebi arasında ise negatif ve güçlü ilişki bulunmuştur. Literatür ile farklı olan bu durum, Türkiye turizm sektörü için önemli bir soruna işaret etmektedir.

The main purpose of the study is to investigate the main factors that determine the tourism demand to Turkey. For this aim, we employed panel data methods on turizm demand data of first- five countries which have the highest share with respect to the number of tourists coming to Turkey. The main determinants of tourism demand cited in the literature cover macroeconomic variables, such as gdp, price level, transportation and other costs, exchange rate and etc. In this study, after having carried out the pre-estimation tests (cross-sectional dependence, stationarity and co-integra- tion tests) on the panel data, the estimation results of the econometric model to determine the tour- ism demand to Turkey is discussed. We find, as expected from the literature, that transportation costs and inflation have negative effects on tourism demand, whereas exchange rate has a positive effect on tourism demand. However, per capita GDP of tourist sending country has a negative and strong effect on tourism demand. This is in contrast to findings in the literature and can be consid- ered as an indicator of a significant problem in the tourism sector in Turkey.