Yazı farkındalığı becerilerinin resimli çocuk kitabı aracılığıyla değerlendirilmesi: güvenirlik ve geçerlik çalışması

Abstract

Alanyazında sıkça vurgulandığı üzere, yazı kavramına ve alfabetik bilgiye ilişkin erken dönemde edinilen farkındalık, gelecekteki okuma yeterliliğinin güçlü bir yordayıcısıdır. Bu çalışmada, okul öncesi dönemdeki normal gelişim gösteren çocukların yazı farkındalığı becerilerinin yeni bir değerlendirme protokolü kullanılarak, resimli bir çocuk kitabı aracılığıyla değerlendirebilecek geçerli ve güvenilir bir aracın geliştirilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada genel tarama modellerinden kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini 48-72 ay arası normal gelişim gösteren ve Kırıkkale ve Balıkesir il merkezlerinde bulunan okul öncesi eğitim kurumlarına devam etmekte olan 208 çocuk oluşturmaktadır. Çocukların yazı farkındalığı becerileri, resimli çocuk kitabı kullanılması yoluyla, yeni bir değerlendirme protokolü uygulanarak değerlendirilmiştir. Kontrol listesi demografik bilgiler ve yazı farkındalığına ilişkin maddelerin yer aldığı iki bölümden oluşmaktadır. Başlangıçta 46 maddeden oluşan listede, güvenirlik analizlerinin ardından, yazı farkındalığı becerilerini değerlendirmeye yönelik olarak 5 bölüm ve toplam 33 madde yer almıştır. Kontrol listesinin güvenirliğinin saptanmasında Kuder-Richardson 20 formülü kullanılmıştır. Analiz sonuçları, "kitap ve yazı düzeni" ve "sözcükler" bölümleri açısından kontrol listesinin güvenirlik katsayılarının diğer bölümlerden daha yüksek olduğunu (sırayla; .74 ve.76) göstermiştir. Yapı geçerliğinin belirlenmesinde iki yaş grubunun puanları arasındaki farkı belirlemek amacıyla Bağımsız Örneklemler T Testi kullanılmıştır. Geliştirilen kontrol listesinden elde edilen sonuçlar bazı beceriler açısından yaş grupları arasındaki farkın anlamlı olduğunu göstermiştir (p<.05). Sonuçlar çalışma kapsamında geliştirilen kontrol listesinin okul öncesi dönem kullanılabileceğini göstermektedir. çocuklarının yazı farkındalığını değerlendirmede kullanılabileceğini göstermektedir.

Studies in different languages demonstrated that early print awareness and alphabet knowledge acquired in early years are strong predictors of future reading competency. The present study aimed to develop an assessment protocol, a checklist, targeting preschool children’s print awareness and examine the psychometric properties of the checklist. In this study a cross-sectional survey model was used. The sample of this study included a total of 208 typically developing children, aged 48-72 months, attending preschool education institutions in the cities of Kırıkkale and Balıkesir. Children’s print awareness was assessed via a newly developed assessment protocol, a checklist, where an illustrated story book was used. The checklist consisted of two parts: demographic items part and print awareness skills items part. The latter part included 5 sections and a total of 33 items about print awareness skills such as book and print order, meaning of print, letters, words, and punctuations, and 3 items on writing skills. KR-20 formula was used to calculate the reliability. Book and print order and words sections had higher coefficients (.74 and .76 respectively) than the other three sections. In order to determine the construct validity of the checklist independent samples t test was performed to compare the performances of younger and older preschoolers. As expected, results showed statistically significant differences between younger and older preschoolers’ performances on some skills (p<.05). Overall findings suggest that the checklist developed in the current study can be used to assess preschoolers’ print awareness