Tekerlemelerinin oluşum ve aktarımında yeni bir ortam: Tekerleme siteleri

Abstract

Bireyi şaşırtma, eğlendirme ve keyiflendirmenin yanı sıra masal, halk hikâyesi gibi anlatı türlerinde dinleyiciyi anlatıya hazırlama, çocuk oyunlarında ebe ve eş seçimi, dil gelişimi, mevsim törenlerinde doğa olaylarını kontrol altında tutma gibi işlevlere sahip olan tekerlemelerin, gelişen teknolojiye uyum sağlayarak tekerleme sitelerine de taşındığı görülmektedir. Çoğunlukla bağlı bulundukları türle ilişkileri bağlamında değerlendirilen, anlamlarından ziyade işlevleriyle ön plana çıkan tekerlemeler, sanal ortama aktarıldığı andan itibaren, yüz yüze iletişim hâlinde olmayan bireylerin birbirleriyle paylaşımlarda bulunmalarını sağlamaktadır. Kendine has şekil, muhteva ve anlatım özelikleri olan tekerlemelerin, internet sitelerinde icra edilmesi, geleneğin aktarılması ve yeniden üretilmesi açısından önemlidir. Yazıda, sözlü kültür ortamında yaratılan ve kuşaktan kuşağa aktarılan, bazıları yazılı edebiyat metinleri içinde yer alan tekerlemelerin, internet sitelerindeki icrası üzerinde durulmuştur. Geleneğin icrasına dair tespit ve değerlendirmeler, tekerleme sitelerinin içeriği, amacı ve hedef kitlesi; sitede yer alan tekerlemelerin sunumu; yayıncı/editör, okuyucu ilişkisi ve yapılan yorumlar ışığında yapılmıştır. Sosyal medyada yer alan sanal mekânlarda soru sormaksızın yapılan incelemelere dayanan çalışmanın hareket noktası, doğrudan tekerleme başlığını taşıyan ve hâli hazırda aktif olan www.tekerlemelerimiz.com ve www.tekerlemeler.biz adlı sitelerdir. Bu çalışma ile ağırlıklı olarak çocukların dünyasında yer bulan ve onları yansıtan tekerlemelerin işlevlerini internet sitelerinde ne şekilde yerine getirmekte olduğu sorusuna da cevap aranmıştır

Tongue twisters have the functions of surprising, entertaining, and enjoying the people, they are also used to prepare the audience for the narrative such as fairy tales and folktales, for selecting it and partners in child games, in language development, keeping the natural events under control in the season ceremonies. Tongue twisters seem to have moved to the tongue twister sites by adapting to the developing technology. Tongue twisters are often considered in the context of their relationship with their type, and they come to the forefront with their functions rather than their meaning. It has been facilitating the interaction between the people who do not have face to face meetings since they are transferred into the virtual environment. The tongue twisters have their specific types, contents, and telling characteristics. Telling tongue twisters on the internet sites is important in terms of passing down the tradition and reproducing it. The tongue twisters are created in the oral culture and passed down from generation to generation and some of them are included in the written literature. The performance of telling tongue twisters on the internet has been discussed in the article. Determinations and assessments have been made related to keeping the tradition, the content of the rhyming sites, their purpose and target audience, the presentation of the tongue twisters in the site by considering the relation between publisher, editor, and reader, and the comments. The study is based on the review of the virtual platforms in social media and has been carried out without asking questions. The starting point of the study is the websites whose names comprise the word "tekerleme" (tongue twister) and which are currently active such as www.tekerlemelerimiz.com and www.tekerlemeler.biz. The tongue twisters are mostly in the world of children and reflect them. How the tongue twisters perform their functions on internet sites has also been examined in the study