Ottoman period islamic worship structures in Izmir / Foca in the context of the relationship of conservation and tourism

Abstract

Architectural conservation and tourism are two concepts that affect each other in many ways. The relationship between conservation and tourism, which has developed rapidly in the historical process, has been strengthened with the change and diversification of expectations from tourism. There are many examples of associating architectural heritage with touristic functions in Anatolian settlements where the relationship between conservation and tourism can be seen intensely. One of these examples is the settlement of Foca, which draws attention with its coastal tourism, natural qualities and cultural features. The architectural heritage that strengthens the relationship between conservation and tourism in Foca consists mostly of civil architectural works. In addition, the Ottoman period worship structures in the settlement also have qualities worth examining. While adding value to Foca's tourism potential; at the same time, bringing these structures to the forefront, which should be conserved and delivered to the future, is important in the context of the development of the relationship between conservation and tourism in the region. From this point of view, the study aims to draw attention to the importance of conserving the original elements of settlements with cultural heritage value, as well as keeping them alive through tourism. Scope of work; Fatih Mosque, Kayalar Mosque and Hafız Suleyman Masjid, which have survived to the present day with their spatial qualities and traditional architectural features, will be discussed in the context of the relationship between conservation and tourism. The method of the study, besides the literature and field research related to the structures examined; the study on the qualities that the conservation and tourism relationship brings to the settlements includes the evaluation of the data together. As a result of the study, especially Foca and other historical settlements in Anatolia; it is thought that it will contribute to the conservation of similar heritage and to the development of its relationship with tourism.

Mimari koruma ve turizm, birbirini çok yönlü olarak etkileyen iki kavramdır. Tarihsel süreç içinde hızla gelişen koruma ve turizm ilişkisi, turizmden beklentilerin değişmesiyle ve çeşitlenmesiyle birlikte güçlenmiştir. Koruma ve turizm ilişkisinin yoğun olarak görülebildiği Anadolu yerleşimlerinde, mimari mirasın turistik işlevlerle ilişkilendirilmesine yönelik olarak pek çok örnek bulunmaktadır. Bu örneklerden biri de hem kıyı turizmiyle, hem doğal nitelikleriyle, hem de kültürel özellikleriyle dikkati çeken Foça yerleşimidir. Foça’da koruma ve turizm ilişkisini güçlendiren mimari miras, çoğunlukla sivil mimari eserlerden oluşmaktadır. Buna ek olarak yerleşimde bulunan Osmanlı dönemi ibadet yapıları da incelemeye değer niteliklere sahiptir. Foça’nın turizm potansiyeline değer katarken; aynı zamanda korunarak geleceğe ulaştırılması gereken bu yapıların ön plana çıkarılması, bölgedeki koruma ve turizm ilişkisinin gelişmesi bağlamında önemlidir. Buradan hareketle çalışma, kültürel miras değeri taşıyan yerleşim alanlarının, özgün unsurlarının korunması yanında turizmle yaşatılmasının önemine dikkat çekmeyi amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında; günümüze mekânsal nitelikleri ve geleneksel mimari özellikleriyle ulaşabilmiş olan Fatih Camii, Kayalar Camii ve Hafız Suleyman Mescidi, koruma ve turizm ilişkisi bağlamında ele alınacaktır. Çalışmanın yöntemi, incelenen yapılar ile ilgili literatür ve saha araştırmasının yanında; koruma ve turizm ilişkisinin yerleşim alanlarına kazandırdığı niteliklere yönelik çalışma verilerinin bir arada değerlendirilmesini içermektedir. Çalışma sonucunda, başta Foça ve Anadolu’da bulunan diğer tarihi yerleşim alanları olmak üzere; benzer nitelikteki mirasın korunmasına ve turizmle ilişkisinin geliştirilmesine katkı sağlanacağı düşünülmektedir.