İstatistiki verilerle vergi mahkemelerinin vergi uyuşmazlıklarının çözümünde etkinliği

Abstract

Vergiler, devletlerin en önemli finansman kaynaklarından biri olan ve devletlerin kamusal hizmetlerini devam ettirebilmesi için egemenlik gücünü kullanarak vatandaşlarından cebren ve karşılıksız aldığı parasal değerlerdir. Devletler mükelleflerden vergileri tahsil ederken belli başlı sorunlarla karşılaşabilmektedir. Bu sorunlar mükellef tarafından olabildiği gibi devletin yetkili organları tarafından da meydana gelebilmektedir. Vergilendirme sırasında meydana gelen sorunlar literatürde vergi uyuşmazlıkları olarak tanımlanmaktadır. Vergi uyuşmazlıkları devlet ile mükellef arasında verginin tarh, tebliğ, tahakkuk, tahsil ve ceza kesme işlemlerinden dolayı meydana gelen anlaşmazlıklardır. Bu anlaşmazlıklar idari (barışçıl) yollarla olabildiği gibi yargısal yollarla da çözüme kavuşturulabilmektedir. Bu çalışmada vergi uyuşmazlıklarının yargısal çözüm yollarından olan Vergi Mahkemelerinin etkinliği istatistiki verilerle değerlendirilmektedir. Çalışmada belge ve mevzuat taraması yapılarak bilgi toplandığından, nitel araştırma yöntemlerinden dokümantasyon analizi kullanılmıştır. Yapılan araştırma neticesinde Vergi Mahkemelerinin vergi uyuşmazlıklarının çözümünde etkin oldukları fakat birtakım düzenlemelerle yetki ve görev alanlarına ilişkin performanslarının daha da artırılabileceği tespit edilmiştir.

Taxes are one of the most important financial sources of states. These are the monetary values that states receive from their citizens by force and without compensation, using their sovereign power, to continue their public services. States may encounter certain problems when collecting taxes from taxpayers. These problems may be caused by the taxpayer or by the authorized bodies of the state. Problems occurring during taxation are defined as tax disputes in the literature. Tax disputes are disagreements between the state and the taxpayer due to the tax assessment, notification, accrual, collection and penalty imposition processes. These disputes can be resolved by administrative (peaceful) means or by judicial means. In this study, the effectiveness of Tax Courts, one of the judicial resolution methods of tax disputes, is evaluated with statistical data. In the study, information was collected by scanning documents and legislation and documentation analysis, one of the qualitative research methods, was used. As a result, it has been determined that Tax Courts are effective in resolving tax disputes, but their performance regarding their jurisdiction and duties can be further increased with some regulations.