1935 nüfus sayımına göre Balıkesir vilayetinin demografik yapısı ve özellikleri

Abstract

Ülkelerin zaman zaman gerçekleştirdiği kendini murakabeye tabi tutması konusunda en etkili yöntem nüfus sayımlarıdır. Nüfus sayımları bir ülkenin sosyo-ekonomik ve kültürel yapısını her yönüyle ortaya çıkaran veriler sağlamaktadır. Böylece elde edilen veriler ışığında devletin ve onu oluşturan toplumun ihtiyaçlarını daha sağlıklı bir şekilde görmek imkânı elde edilir. Bu anlamda Türkiye Cumhuriyeti’nde ikinci nüfus sayımı 1935 Nüfus Sayımıdır. Söz konusu sayım, Balıkesir vilayetinin sosyo-ekonomik ve kültürel yapısı hakkında bize ayrıntılı bilgiler vermektedir. Bu bilgilerden hareketle hazırladığımız çalışmamızın hedefi Balıkesir nüfusunu ayrıntılı bir şekilde ele alıp onun sahip olduğu potansiyeli, istatistiki veriler ışığında ortaya koymaktır. Bu çalışmada ilk olarak nüfus meselesi ele alınarak sayımlara neden ihtiyaç duyulduğu sorusuna yanıt verilmeye çalışılmıştır. İkinci olarak, 1935 Nüfus Sayımına giden süreçte Balıkesir’in tarihi geçmişi anlatılmıştır. Daha sonra söz konusu sayım için ülke genelinde yapılan hazırlıklar çerçevesinde Balıkesir’deki hazırlıklar da kısaca anlatılmıştır. Bundan sonra 1935 nüfus sayımının sonuçlarına göre Balıkesir vilayetinin nüfus verileri incelenmiştir. Bu veriler ışığında; Balıkesir’in cinsiyet açısından nüfus yapısı ve yoğunluğu, okuryazarlık oranı, nüfusun doğum yerleri, engellilik durumu ve mesleki tercihleri doküman analizi tekniği kullanılarak değerlendirilmiştir.

The most effective method for countries to keep themselves under control is a census. Censuses reveal data indicating the socio-economic and cultural structure of a country in all aspects. It is thus possible to analyze the needs of the state and the society that constitutes the state more accurately based on the collected data. In this context, the second census conducted in the Republic of Turkey is the 1935 Census. This census gives us detailed information on the socio-economic and cultural structure of Balıkesir province. The purpose of our study, which we prepared based on this information, is to scrutinize the population of Balıkesir and reveal its potential in light of the statistical data. This paper first addresses the population issue and attempts to shed light on why censuses were needed. Secondly, in the process leading to the 1935 Census, the history of Balıkesir was explained. Subsequently, the preparations in Balıkesir were outlined within the framework of the preparations made across the country for the census. The population data of the Balıkesir province were reviewed based on the results of the 1935 census. In the light of these data, Balıkesir's population structure and density in terms of gender, literacy rate, birthplaces of the population, disability status, and professional preferences were evaluated using the document analysis technique.