Büyükbostancı-Çiçekpınar (Balıkesir, KB Türkiye) yöresindeki oligosen-miyosen yaşlı kalk-alkalen volkanik kayaçların mineral kimyası, jeokimyası ve petrolojisi

Abstract

Bu çalışmada, Balıkesir ili güneyindeki Büyükbostancı-Çiçekpınar (Balıkesir, KB Türkiye) yöresinde bulunan, Oligosen-Miyosen yaşlı volkanik kayaçların petrografisi, mineral kimyası jeokimyası ve petrolojisi incelenmiştir. Çalışılan volkanikler andezit, bazaltik andezit, trakiandezit ve piroklastik kayaçlardan oluşmaktadır. Mikrolitik porfirik, porfirik yer yer de fluidal, glomeroporfirik ve sferülitik dokuya sahip olan volkanik kayaçlar, plajiyoklaz, klinopiroksen, amfibol, biyotit ve Fe-Ti oksit ana minerallerden ibarettir. Çalışılan volkanik kayaçlara ait mineral kimyası analiz sonuçlarına göre, plajiyoklazlar andezin (An33-47 Ab49-61 Or2-6 ) ve labradorit (An60-62 Ab3438 Or1-4 ), piroksenler ojit ve klinoenstatit (Wo43 En75 Fs36-Wo1 En38 Fs14 ), biyotitler ise Mg’lu biyotit türündedir. Biyotit mineralinden jeotermobarometre hesaplamalarına göre, 798-843°C sıcaklık ve 0,67-1,93 kbar basınç elde edilmiştir. Jeokimyasal olarak, çalışılan volkanik kayaçlar yüksek K’lu kalk-alkalen özelliğe sahiptir. Andezitik volkanik kayaçlarda hornblend, klinopiroksen ve biyotit mineral ayrımlaşmasının hâkim olduğu fraksiyonel kristalleşme ve asimilasyon süreçleri etkili olmuştur. Volkanik kayaçların Normal-Okyanus Ortası Sırtı Bazaltları’na (N-OOSB) göre normalize iz element diyagramında, büyük iyon yarıçaplı litofil elementlerce (BİYE, Rb, U ve Th) zenginleşme izlenirken, yüksek çekim alanlı elementlerce (YÇAE, Nb ve Tb) ise fakirleşme görülmektedir. Kondrite göre normalize nadir toprak element dağılımları, (La/Lu)N 8,29-15,65 ile orta düzeyde zenginleşme göstermekte olup, genel olarak konkav bir dağılım sunmaktadır. Elde edilen veriler ile bölgesel jeolojik veriler birlikte değerlendirildiğinde, incelenen volkanik kayaçların yitim izi taşıyan çarpışma sonrası ürünler olduğu ve ayrıca zenginleşmiş litosferik mantodan türemiş olduğunu işaret etmektedir.

In this study, petrography, mineral chemistry, geochemistry, and petrology of Oligocene-Miocene volcanic rocks located in the Bayakbostanci-Cicekpinar (Bahkesir, NW Turkey) region in the south of Balikesir were investigated

The studied volcanics rocks have the composition of andesite, basaltic andesite, trachyandesite, and accompanying pyroclastics. Volcanic rocks show microlithic porphyry, porphyric, fluidal, glomeroporphyritic and spherulitic structures, and consist of plagioclase, clinopyroxene, amphibole, biotite, and Fe-Ti oxide as the major minerals. According to the results of mineral chemistry analysis of the investigated volcanic rocks, plagioclases are andesine (An(33-47)Ab(49-61)Or(2-6)) and labradorite (An(60-62)Ab(34.38)Or(1-4)), pyroxenes are augite and clinoenstatite (Wo(43)En(75)Fs(36)-Wo(1)En(38)Fs(14)) and biotite is Mg-bearing biotite. Geothermobarometry calculations from biotite yielded a temperature range of 798-843 degrees C and a pressure range of 0.67-1.93 kbar.

Geochemically, the volcanic rocks have high-K calc-alkaline features. Fractional crystallization and assimilation processes dominated by hornblende, clinopyroxene and biotite mineral differentiation affected the andesitic volcanic rocks. Trace element diagram for volcanic rocks normalized to normal-mid-ocean ridge basalts (N MORE)show enrichment in large ion lithophile elements (LILE, Rb, U and Th) and depletion in high field strength elements (HFSE, Nb and Yb). In the rare earth element diagram normalized to chondrite, there is moderate enrichment of (La/Lu)(N)8.29-15.65 and the curve generally has a concave shape. When the obtained data and regional geological data are evaluated together, the investigated volcanic rocks are post-collisional products with subduction traces and are derived from enriched lithospheric mantle.