Enflasyon ve enflasyon belirsizliği ilişkisinin Türkiye ekonomisi açısından analizi

Abstract

Enflasyon ve enflasyon belirsizliği ilişkisi tartışmalarının teorik temelleri Friedman-Ball ve Cukierman-Meltzer hipotezlerinedayanmaktadır. Friedman-Ball hipotezi, enflasyon belirsizliğinin nedeni olarak enflasyondaki artışı görmektedir. CukiermanMeltzer hipotezi ise, enflasyondaki artışın nedeni olarak enflasyon belirsizliğini görmektedir. Her ne kadar her iki yaklaşım,sözkonusu ilişkinin nedenselliği yönünden birbirinden farklı olsa da her iki yaklaşım da enflasyon ve enflasyon belirsizliği ilişkisinimerkez bankasının para politikası davranışlarına dayandırmaktadır. Bu bağlamda çalışmanın, hem teorik tartışmalar açısındanhem de ekonometrik uygulama açısından literatüre katkı sağlaması beklenmektedir. Bu çalışma, Türkiye ekonomisinde 2008-2019 dönemi için enflasyon ile enflasyon belirsizliği arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamıştır. Bu çerçevede, Türkiye’nin2008-2019 dönemine ait üçer aylık tüketici fiyat endeksi enflasyon oranı serisine, Ardışık Hareketli Ortalama-ÜsselGenelleştirilmiş Ardışık Bağlanımlı Koşullu Değişen Varyans modelleme uygulanarak enflasyon belirsizliği serisi elde edilmiştir.Dinamik Sıradan En Küçük Kareler yöntemi kullanılarak enflasyon ve enflasyon belirsizliği ilişkisi tahmin edilmiştir. Sonrasındavektör ardışık modeli Granger nedensellik test yöntemi uygulanmıştır. Dinamik Sıradan En Küçük Kareler tahmin yöntemisonuçları, 2008-2019 döneminde Türkiye’de enflasyon belirsizliğinin enflasyonu pozitif yönde etkilediğini ortaya koymaktadır.Vektör Ardışık Modeli Granger nedensellik test sonuçları, Türkiye ekonomisinde belirtilen dönem için enflasyonun enflasyonbelirsizliği üzerinde etkili olduğunu göstermektedir. Elde edilen ekonometrik sonuçlar, Türkiye ekonomisinde Friedman-Ballve Cukierman-Meltzer hipotezlerinin geçerli olduğunu ortaya koymaktadır.

It is based on the Friedman-Ball and Cukierman-Meltzer hypotheses theoretical foundations of the relationship between inflation and inflation uncertainty discussions. Friedman-Ball hypothesis shows an increase in inflation as the cause of inflation uncertainty. Cukierman-Meltzer hypothesis expresses the uncertainty of inflation as the reason for the increase in inflation. Although the two approaches differ from each other in terms of the causality of the relationship in question. Both of these approaches base the relationship between inflation and inflation uncertainty on the central bank's monetary policy behavior. In this context, it is expected to contribute to the literature both in terms of theoretical discussions and econometric practice of this paper. This study aimed to examine the relationship between inflation and inflation uncertainty in Turkish economy during the period 2008-2019. In this context, inflation uncertainty series was obtained Autoregressive Moving Average-Exponential Generalized Autoregressive Conditional Variance modeling is applied quarterly consumer price index inflation rate series of Turkey's for the period 2008-2019. The relationship between inflation and inflation uncertainty has been estimated using Dynamic Ordinary Least Squares method. Then, Vector Autoregressive Model Granger causality test method was applied. Dynamic Ordinary Least Squares estimation results reveal that inflation uncertainty positively affects inflation in Turkish economy during the period 2008-2019. Vector Autoregressive Model Granger causality test results show that inflation has an effect on inflation uncertainty in Turkish economy for the specified period. Obtained econometric results revealed that Friedman-Ball and Cukierman-Meltzer hypotheses were valid in Turkish economy.