Tekrarlanan işlerde algılanan zihinsel iş yükü

Abstract

Gün içerisinde gerçekleştirilen işlerin ağırlığı, tekrarlı ve sürekli olması çalışanları zorlamakta ve zamanla kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına yol açabilmektedir. Endüstride genelde işin yaratacağı fiziksel etkileri önlemek amacıyla çalışmalar yapılmaktadır. Ancak yapılan işlerin çalışanlara fiziksel etkilerinin yanında zihinsel etkileri de söz konusudur. Oluşabilecek performans ve verim kayıplarının önüne geçebilmek için hem fiziksel hem zihinsel iş yüklerini azaltacak iyileştirmelerin yapılması gereklidir. Bu çalışmada, alternatör üretiminde kullanılan stator sac kesim işlemi esnasında operatörlerin çalışma duruşları ve zihinsel iş yükü incelenmiştir. Alternatör üretim süreci emek yoğun gerçekleştirilen işlerden birisidir. Stator sac kesim işleminde, çalışma duruşu değerlendirildiğinde çalışanın fiziksel olarak çok fazla zorlanmadığı düşünülmektedir. Çalışma duruşunun ergonomik açıdan uygun olduğu düşünülse de gün içerisinde işin sürekli tekrarlanmasının çalışana fiziksel etkisinin yanında bıkkınlık, isteksizlik ve iş motivasyonu düşüklüğü gibi zihinsel etkilerinin de olabileceği düşünülmektedir. Yapılan işin çalışanda oluşturacağı zihinsel iş yükünü değerlendirmek için NASA-TLX yöntemi kullanılmıştır. Yöntemde önem ağırlıklarının belirlenmesinde ikili karşılaştırma süreci yer almaktadır. Bu süreçte belirsizlikler söz konusu olduğundan daha gerçekçi sonuçlar elde etmek üzere bulanık önceliklendirme metodu kullanılmıştır. Zihinsel işyükü boyutlarının ikili karşılaştırması sonucu elde edilen önem ağırlıklarının belirlenmesinde, iki akademisyen ve iki üretim yöneticisinin yer aldığı bir ekibin değerlendirmelerinden yararlanılmıştır. Böylece daha objektif sonuçlar ortaya konulmuştur.

The weight of the work done during the day, and the repetition and continuity, force the employees and may cause musculoskeletal disorders in time. In the industry, studies generally are carried out in order to prevent the physical effects of the work. However, the work done has physical effects as well as mental effects to the employees. Improvements are needed to reduce both physical and mental workloads are required to prevent performance and efficiency losses that may occur. In this study, the working postures and mental workload of the operators during the stator sheet cutting process used in alternator production were examined. Alternator production process is one of the labor intensive works. In the stator sheet cutting process, when the working stance is evaluated, it is thought that the employee is not having too much physical difficulty. Although it is thought that the working posture is ergonomically appropriate, it is thought that continuous repetition of work during the day may have physical effects on the employee, as well as mental effects such as boredom, unwillingness and low motivation of work. NASA-TLX method was used to evaluate the mental workload of the work done in the employee. NASA-TLX method was used to evaluate the mental workload of the job done in the employee. The method involves a binary comparison process in determining the importance weights. Fuzzy prioritization method has been used to obtain more realistic results since uncertainties are involved in this process. The evaluations of a team composed of two academicians and two production managers were used to determine the importance weights obtained as a result of the pairwise comparison of mental workload dimensions. Thus, more objective results have been revealed.