Hemşirelik öğrencilerinin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma, hemşirelik öğrencilerinin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi amacıyla yapıldı. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Bölümü’nde 2017-2018 Bahar Yarıyılında 2., 3. ve 4. sınıfta öğrenim gören öğrencilerle yürütüldü. Araştırmada örneklem seçimine gidilmeyip evrenin tamamı (n=230) araştırmaya dahil edildi. Araştırma 210 öğrenci ile tamamlandı. Veriler, sosyodemografik bilgi formu ve Bakım Odaklı Hemşire-Hasta Etkileşimi Ölçeği (BOHHEÖ) kullanılarak toplandı. Ölçeği geliştiren araştırmacıdan ölçeği kullanma izni, kurumdan yazılı izin ve araştırmaya katılan öğrencilerden sözlü izin alındı. Verilerin analizi SPSS 25.0 istatistik programı ile sayı-yüzdelik dağılımları, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis, ANOVA testleri kullanılarak yapıldı. Bulgular: Öğrencilerin BOHHEÖ’nün önemlilik, yeterlilik ve uygulanabilirlik boyutu toplam puan ortalamaları sırasıyla 287.72±40.01, 256.12±42.12 ve 255.68±44.95 olarak bulundu. Öğrencilerin cinsiyetine göre önemlilik ve yeterlilik boyutu; hemşirelik mesleğini seçme nedenine göre önemlilik boyutu; hasta ile ilişkilerinde güçlük yaşama durumuna göre önemlilik, yeterlilik ve uygulanabilirlik boyutu; sosyal ilişkilerinde güçlük yaşama durumuna göre uygulanabilirlik boyutu toplam puan ortalamaları arasında anlamlı bir fark olduğu belirlendi (p<0.05). İkinci sınıf öğrencilerinin hümanizm, umut, yardım edici ilişki, duyguların ifade edilmesi, sorun çözme ve gereksinimler alt boyutu için ölçek-yeterlilik düzeyi puan ortalamalarının diğer sınıflardan anlamlı derecede yüksek olduğu görüldü (p<0.05). Üçüncü sınıf öğrencilerinin duyarlılık alt boyutu için ölçek önemlilik, yeterlilik ve uygulanabilirlik düzeyleri puan ortalamalarının, ikinci ve dördüncü sınıf öğrencilerin puan ortalamalarından anlamlı derecede yüksek olduğu görüldü (p<0.05). Sonuç: Öğrencilerin bakım odaklı hemşire-hasta etkileşimine ilişkin tutum ve davranışlarının olumlu yönde olduğu görülmüştür. Hemşirelik eğitimi planlanırken, öğrenci hemşirelere hastayla yapıcı ve etkin bir etkileşim içerisine girerek ve bakımın manevi boyutunu da göz ardı etmeyerek bireyi bütüncül olarak ele alma becerileri kazandıracak şekilde geliştirilmesi önerilebilir.

Objective: This study was conducted to determine nursing students' attitudes and behaviors towards care-oriented nurse-patient interaction. Method: The descriptive type of research was conducted with the students of Bandırma Onyedi Eylül University, Faculty of Health Sciences, Department of Nursing in the 2017-2018 Spring Semester in the 2nd, 3rd and 4th grade. Sample selection was not used in the study, and the entire population (n=230) was included in the study. The research was completed with 210 students. Data were collected using the sociodemographic information form and the Care-Oriented Nurse-Patient Interaction Scale. Permission to use the scale was obtained from the researcher who developed the scale, written permission from the institution and verbal permission from the students participating in the study. The analysis of the data was performed using the SPSS 25.0 statistical program, number-percentage distributions, Mann-Whitney U, Kruskal Wallis, ANOVA tests. Results: The students' total mean scores for the dimension of significance, adequacy, and applicability of Care-Oriented Nurse-Patient Interaction Scale were found as 287.72±40.01, 256.12±42.12 and 255.68±44.95, respectively. Importance and sufficiency dimension according to the gender of the students; significance dimension according to the reason to choose the nursing profession; importance, adequacy, and applicability according to the situation of having difficulties in relations with the patient; It was determined that there is a statistically significant difference between the total score averages of applicability dimension according to the situation of having difficulties in social relations (p<0.05). The mean scores of the 2nd grade students for humanism, hope, helpful relationship, expression of feelings, problem solving and needs sub-dimension were significantly higher than the other grades (p<0.05). For the sensitivity sub-dimension of third grade students, it was observed that the mean scores of the scale significance, competence and applicability levels were significantly higher than the mean scores of the second and fourth grade students (p<0.05). Conclusion: Students' attitudes and behaviors towards careoriented nurse-patient interaction were found to be positive. When planning nursing education, it can be suggested that student nurses develop the skills of taking a holistic approach to the individual by interacting with the patient in a constructive and effective manner and not ignoring the spiritual dimension of care.