Kurtubî’nin Kur’an’ın Sünnet’le tefsir edilmesi yöntemini uygulama biçimi: müfessirin kullandığı muhtelif araç ve teknikler perspektifinden

Abstract

Tefsir, hadis ve fıkıh âlimi Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed el-Kurtubî (ö. 671/1273), el-Câmi‘ li-ahkâmi’l-Kur’ân adlı ahkâma ağırlık verdiği tefsirinde rivayet ve dirayet yöntemlerini birbirini tamamlar şekilde ve lafız-mâna dengesi içinde uygulamıştır. Bu tutumu rivayet metodu açısından incelendiğinde, Kurtubî’nin öncelikle Kur’an’ın Kur’an’la ve Kur’an’ın Sünnet’le tefsir tekniklerini kullandığı müteakiben sahâbe ve tabiûn sözlerine başvurduğu açıkça gözlemlenmektedir. Bu yaklaşımı sayesinde müfessir, Kur’an’ın anlaşılması, açıklanması ve yorumlanması faaliyetlerini bütüncül ve tenakuzdan uzak olarak icra etmeye çalışmıştır. Makalede, rivayet tefsirinin birinci sırasında yer alan Kur’an’ın Kur’an’la tefsir edilmesi tekniğinin hemen ardından gelen Kur’an’ın Sünnet’le tefsirine müfessirin nasıl baktığı ve nasıl uyguladığı incelenmiştir. Ayrıca bu çerçevede müfessirin söz konusu uygulamasında kullandığı araç ve teknikler de çeşitli örneklerle ortaya konulmuştur.

Abu Abd Allah Mohammed İbn Ahmad al-Qurtubi (d. 671/1273), who is a scholar of tafsir, hadith and fiqh, used the dirayah interpretation (al-tafsir bi’l-ra’y) and the rivayah interpretation (al-tafsir bi’l-rivâye) methods to complement each other in his work focusing on the exegesis of el-Câmi‘ li-ahkâmi’l-Kur’ân. He applied these techniques in the balance of word-structure and meaning. When this approach is examined in terms of narration method, it is clearly observed that the examiner first applied the techniques of exegesis with the Quran’s interpretation by Qur’an and the Quran’s interpretation by Sunnah and then resorted to the companions and subordinates. Thus, through this approach, the commentator tried to carry out the activities of unders-tanding, explaining and interpreting the Qur’an as far as possible in a holistic and distant manner. The article examines how the Qur’an, who is in the first line of the narrative commentary, follows the Qur’an’s interpretation of the Qur’an with the Qur’an and applies the Qur’an’s commentary to the Sunnah with the Sunnah. In addition, the tools and techniques used by the inspector in this application are evaluated with various examples.