Hidden heroes of wars in legends with teleportation motif

Abstract

Legends are stories about real or imaginary persons, events and places. In these stories, there are usually extraordinary events, but they are convincing. Thanks to this characteristic of legends, some moral principles and patterns of behavior are transmitted to the public. In this respect, legends are teachers and have an educational function. Some of the legends have been formed around saint cult. Saints are types that show various miracles when they are armed with superior spiritual forces, living or dying. In the legends formed around the saint cult, the miracles that the saints show are the main motif of the legends. This article focuses on the legends of the saints who have participated in the wars by attaining a long distance or in two separate places at the same time and helped the Turkish army and soldiers to win the war on this occasion. These legends tell that saints fought with Turkish soldiers in wars such as Balkan Wars, canakkale War, War of Independence, Korean War, and Cyprus War. When these legends are examined, it can be said that these patterns and motifs, which have taken place in the social memory, are adapted to different wars in which the Turkish society lives, in which the legends are shaped with similar patterns and motifs. It has been found that such legends are finally told on the Zeytindali Afrin Operation. This is a good example to show that these legends are now being adapted and updated to new events. In the legends of the saints who participated in the war with teleportation, the ways to go to war are different. Part of the legends, the saint, who is known to have begun the war when he is sickling in the field, joins the battle with sickle. During the war, a part of the bloody sickle is broken and pass into the hands of the countryman in the war, so that the secret of the saint is learned. In some of the legends, the dead saints join the war by leaving their tombs after the war begins. Some evidences of the tombs reveal that the saints joined the war. In another part of the legends, it is told that the fish that live in some waters thought to be sacred disappeared during the war and returned wounded after the war. The scars similar to the wounds on the fish are the wounds they receive during the war. The heroes of these legends are called "Wounded Fish" or "Soldier Fish" among the people. In this article, the legends of saints participating in the war with "teleport" were examined in terms of structure and content with examples from verbal and written sources. It has been determined that these legends are adapted to new wars and operations and still maintain their credibility with the effect of the cult of saint. The article also emphasized that legends tell us that a nation should protect its sacred values such as "homeland" and the importance of "gaza" understanding and "martyrdom".

Efsaneler, gerçek ya da hayalî şahıs, hadise ve yerler hakkında anlatılan kısa hikâyelerdir. Bu hikâyelerde genellikle olağanüstü olaylar olsa da anlatılanların inandırıcı olma özelliği ağır basar. Efsanelerin bu inandırıcı olma özelliği sayesinde topluma birtakım ahlaki değerler ve davranış kalıpları telkin edilir. Bu yönüyle efsaneler didaktik anlatılardır ve toplumu eğitici bir işleve sahiptirler. Efsanelerin bir kısmı “veli kültü” etrafında teşekkül etmiştir. Veliler, üstün ruhani kuvvetlerle donanarak, yaşarken veya öldükten sonra çeşitli kerametler gösteren tiplerdir. Veli kültü etrafında teşekkül eden efsanelerde velilerin göstermiş oldukları kerametler efsanelerin ana motifini oluşturmaktadır. Bu yazıda bir anda çok uzak mesafeleri kat ederek veya aynı anda iki ayrı mekânda bulunarak savaşa katıldığına ve bu vesile ile savaşın kazanılmasında Türk ordusu ve askerine yardımcı olduğuna inanılan velilerin efsaneleri üzerinde durulmuştur. Bu efsanelerde velilerin, Balkan savaşları, Çanakkale Savaşı, Kurtuluş Savaşı, Kore Savaşı, Kıbrıs Savaşı gibi savaşlara iştirak ederek Türk askeri ile birlikte savaştıkları anlatılır. Bu tarz efsaneler incelendiğinde efsanelerin birbirine benzer kalıplar ve motifler ile örüldüğü, toplumsal bellekte yer edinen bu kalıp ve motiflerin Türk toplumunun yaşadığı farklı savaşlara adapte edildiği söylenebilir. Bu tarz efsanelerin son olarak Zeytindalı Afrin Harekâtı üzerine anlatılıyor olduğu tespit edilmiştir. Bu da bahsi geçen efsanelerin günümüzde yeni olaylara uyarlandığını ve güncellendiğini göstermek açısından güzel bir örnektir. Tayy-i mekân ile savaşa katılan velilerin efsanelerinde savaşa katılma biçimleri değişik şekillerde karşımıza çıkmaktadır. Efsanelerin bir kısmında tarlada ekin biçerken kendisine savaşın başladığı bir şekilde malum olan velinin, orağı ile birlikte savaşa katıldığı anlatılır. Savaş esnasında kanlı orağının bir parçası kırılarak savaştaki köylüsünün eline geçer ve böylelikle velinin sırrı açığa çıkar. Bir kısım efsanede ölmüş olan veliler, savaş başladıktan sonra yatırlarını terk ederek savaşa iştirak ederler. Yatırlarda görülen birtakım işaretler velilerin savaşa katıldıklarının emareleri olarak kabul edilir. Efsanelerin diğer bir kısmında ise, kutsal olduğu düşünülen bazı sularda yaşayan balıkların savaş sırasında ortadan kayboldukları, savaştan sonra ise yaralı olarak döndükleri anlatılır. Balıkların üzerindeki yaraya benzer izler de savaş esnasında aldıkları yaralar olarak düşünülür. Bu efsanelerin kahramanları halk arasında “Yaralı Balıklar” veya “Asker Balıklar” olarak adlandırılır. Makalede, tayy-i mekân ile savaşa katılan velilerin efsaneleri sözlü ve yazılı kaynaklardan örneklerle ele alınarak yapı ve içerik açısından incelenmiştir. Söz konusu efsanelerin yeni savaş ve operasyonlara adapte edilerek anlatıldığı, veli kültünün de canlılığını korumasının etkisi ile bu efsanelerin günümüzde inanılırlığını koruduğu tespit edilmiştir. Makalede ayrıca bir milletin “vatan” gibi kutsal değerlerine sahip çıkması gerektiğinin, “gaza” anlayışı ile “şehadet”in ne derece kıymet teşkil ettiğinin efsaneler aracılığıyla topluma nasıl telkin edildiği vurgulanmıştır.