Two secrets two heroes: Ushun Qoca Ogli Segrek and Qozl Korpes

Abstract

Important secrets are hidden from heroes in some Turkish epics and folk romances. Heroes usually am-the hidden secrets from the third persons (elderly women, children, peers etc.). These persons who are from heroes. These secrets are usually about the first degree relatives have been imprisoned and d and fianc s. Learned secrets activate the heroes. After learning the secrets, heroes want But, hero's close relatives (father, mother etc.) want prevent the hero. Despite all efforts to oad, heroes not give up the idea. Their aim is to recover the prisoner close relatives and to find Prisoners are usually their fathers and big brothers. Events that allow the formation of secrets are n d the future heroes have to solve these nodes. In this study, two heroes (Ushun Qoca Ogli Segrek from Book of Dede Qorqud" and Qozi Korpesh from epic of "Qozi Korpesh and Bayan Sulu") compared the context,of the secrets hidden from them, out coming of these secrets and the behavior of heroes after learning these secrets. In other words, the basic qualities of heroes, the content of hidden secrets, the out coming of these secrets and their close relatives' prevention efforts detailed in this comparison. The similarities between the two separate narratives about Segrek and Qozi Korpesh has shown once again how was brought in two separate narratives of similar items (theme, subject, motif etc.) by narrators.

Bazı Türk destan ve halk hikâyelerinde başkahramanlardan önemli sırlar gizlenir. Başkahramanlar, kendilerinden gizlenen sırları genellikle üçüncü şahıslardan öğrenirler. Bu kişiler, çoklukla kahramandan zarar gören kişilerdir. Bu sırlar, genellikle tutsak olan birinci dereceden akrabalar ile varlığından haberdar olunmayan sözlü ya da nişanlılar hakkındadır. Öğrenilen sırlar, başkahramanları harekete geçirir. Sırları öğrenen kahramanlar, yolculuğa çıkmak isterler fakat yakın akrabaları tarafından engellenmek istenirler. Başkahramanlar, bütün engelleme çabalarına karşın yola çıkma düşüncesinden vazgeçmezler. Onların amacı, tutsak olan akrabaları kurtarmak ya da kendilerinden kaçırılan sözlülerini bulup getirmektir. Sırlara neden olan olaylar, atılan düğümlerdir ve müstakbel kahramanlar bu düğümleri çözmek zorundadırlar. Bu yazıda, “Kitâb-ı Dede Korkud”un “bahadır”, “delü” ve “yahşı” yiğitlerinden Uşun Koca Oğlu Segrek ile “Kozı Körpeş-Bayan Sulu” destanının Kozı Körpeş’i, kendilerinden gizlenen sırlar, bu sırların ortaya çıkış biçimleri ve kahramanların bu sırların açığa çıkması karşısında sergiledikleri tutumlar bağlamında ele alınıp karşılaştırılmıştır. Başka bir deyişle, kahramanların temel özellikleri, gizlenen sırların içeriği, sırların öğreniliş biçimleri, yakın akrabaların engelleme çabaları gibi hususlar ön planda tutulmuştur. Uşun Koca Oğlu Segrek ve Kozı Körpeş adlı kahramanlar etrafında meydana gelen anlatılar arasındaki benzerlikler, destancı ve hikâyeci âşıkların benzer öğelerden (tema, konu, motif, vd.) yola çıkarak iki ayrı anlatıyı nasıl da ilgi çekici ve başarılı bir şekilde ortaya koyabildikleri gerçeğini bir kez daha ortaya koymuştur.