Ortaokul öğrencilerinin ay’ın hareketleri ve evreleri ile ilgili kavramsal değişim süreçlerine sorgulama temelli öğretimin etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin Ay’ın evreleri ve hareketleri ile ilgili kavramsal değişim süreçlerine sorgulama temelli öğretimin etkilerinin araştırılmasıdır. Özellikle astronomi konuları içinden Ay’ın evreleri ve hareketleri ile ilgili az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada diğer çalışmalardan farklı olarak Ay’ın evreleri ve hareketleri konusuna ek olarak “zaman kavramı olarak Ay” kavramına değinilerek öğrencilerin Ay yılı ve Güneş yılı kavramlarının yanında Güneş ve Ay takvimine yönelik bilgi düzeylerini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu araştırma 5. Sınıfta öğrenim gören toplam 75 öğrenci ile yapılmıştır. Çalışmada “yarı deneysel modelin” ön test–son test deney gruplu modeli kullanılmıştır. Bunun için deney ve kontrol grubu olmak üzere iki grup üzerinde gerçekleştirilmiştir. Kontrol grubunda, Fen bilimleri dersi öğretim programına uygun dersler işlenmiştir. Deney grubunda ise araştırmacı tarafından geliştirilen sorgulama temelli öğrenme yaklaşımına dayalı ders planları uygulanmıştır. Her iki gruba da öğretim öncesi ve sonrası açık uçlu sorulardan oluşan kavram testi uygulanmıştır ve dereceli puanlama anahtarı ile puanlanarak veriler nicel olarak ta analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğrencilerin Ay’ın hareketleri ve evreleri konusu ile ilgili kavram yanılgılarına sahip olduğu ve deney grubu öğrencilerin kavramsal değişmelerindeki olumlu yöndeki artışın kontrol grubundan fazla olduğu görülmüştür. Bu çalışmanın sorgulama temelli öğrenme üzerine yapılacak yeni araştırmalara yol göstereceği ve katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The aim of this study is to investigate the effects of inquiry-based teaching on secondary school students' conceptual change processes related to the Moon's phases and movements. There are few studies on the phases and movements of the Moon, especially in the subjects of astronomy. In this study, in addition to the concept of Moon's phases and movements, it is aimed to determine the knowledge level of the students about the Moon and Sun year concepts as well as their knowledge of the Sun and Moon calendar referring to the concept of “Moon as the concept of time”. This research was carried out with 75 students studying in the 5th grade. In order to obtain data, pretest-posttest experimental group model of the quasi-experimental model was used. The study was carried out on two groups as experimental and control group. In the control group, a traditional method, teacher and textbook-centered teaching approach was applied. In the experimental group, science teaching based on inquiry based teaching approach was applied. Both groups were given the concept test consisting of open-ended questions before and after teaching. The data were graded with graded scoring key and used for both qualitative and quantitative analysis. According to the results of the study, it has seen that the students have misconceptions about the Moon's movements and stages and that the positive increase in the conceptual changes of the experimental group students was higher than the control group. It is hoped that this study will guide and contribute to new research on inquiry-based learning.