2018 kur şoku ve Türkiye ekonomisine yansımaları

Abstract

Türkiye ekonomisi uzun yıllardır enflasyon, cari açık ve dolarizasyon sorunu yaşamaktadır. Gelişmekte olan birçok ülke, büyüme oranlarını artırabilmek için yabancı yatırımlara ihtiyaç duymaktadır. Ancak yabancı sermayeye duyulan ihtiyaç, kur şokunun yaşandığı dönemlerde ekonomide ani duruşa varabilen sorunları da beraberinde getirebilmektedir. Yüksek cari açık ve artan dış borçlar ülke riskinin arttığı dönemlerde kur şoku yaşanmasına altyapı oluşturmaktadır. Cari açık borçlar çevrilebildiği, kurlar görece istikrarlı olduğu müddetçe sorun oluşturmayabilir. Ancak gerek iç gerek dış faktörler ile borçların yenilenme sorunu ortaya çıkarsa ülke ekonomileri zor durumlar ile karşılaşabilir. Benzer şekilde yerel para birimindeki hızlı ve yüksek oranlı değer kayıpları da aynı sıkıntıları doğurabilir. Bu olumsuzluklara, ülkede yaşanan dolarizasyon da eşlik ediyorsa sorunlar büyüyebilir. Türkiye Ağustos 2018’de kur şoku yaşamış, dolar Türk lirası karşısında yılbaşına göre %91 oranında artış göstermiştir. Yaşanan kur şoku birçok sorunu beraberinde getirmiştir. O tarihten bu yana reel sektör borçlarını ödemekte zorlanmaya başlamış iflas ve konkordato süreçleri görülmüştür. Krizin banka bilançolarına da olumsuz yansımaları olmuştur. Bu çalışmada Ağustos 2018 kur şokunun Türkiye ekonomisi ve Türkiye bankacılık sektörüne verdiği zarar analiz edilmiştir.

The Turkish economy has been experiencing inflation, current account deficit and dollarization problems for many years. Many developing countries need foreign investments to increase their growth rates. However, the need for foreign investment can bring along problems that can come to a sudden stop in the economy, especially in times of currency shock. High current account deficit and increasing foreign debts create an infrastructure for currency shocks when country risk increases. The current account deficit may not pose a problem if debts can be rolled over, and exchange rates are relatively stable. However, if the debt renewal problem arises due to both internal and external factors, the economies of the countries may have difficulties. Similarly, rapid, and high depreciation of the local currency can cause the same problems. If the dollarization accompanies these negativities, the problems may escalate. Turkey experienced currency shock in August 2018, and the dollar increased by 91% against the Turkish lira compared to the beginning of the year. The currency shock has brought many problems. Since that date, the real sector has started to have difficulty paying its debts and bankruptcy and concordat processes have been observed. The crisis also had negative repercussions on bank balance sheets. In this study, we analyze the damage caused by the August 2018 currency shock to the Turkish economy and the Turkish banking sector.