Kadın akademisyenler üzerindeki “cam tavan” gölgesi: Balıkesir Üniversitesi örneği

Abstract

Günümüzde yoğun bir şekilde iş yaşamına katılım göstermeye başlayan kadınların, istihdam alanında hızla artan sayılarına rağmen, bu artışı organizasyon içinde ilerleme süreçlerine ve üst yönetim pozisyonlarına yeterli düzeyde yansıtamadığı görülmektedir. Bu kapsamda yapılan araştırmalar, kadınların kariyer basamaklarını ilerleme noktasında gözle görülemeyen ve kolaylıkla aşılamayan çeşitli engellerle karşılaştıklarını ortaya koymaktadır. Literatürde “cam tavan” olarak ifade edilen söz konusu durum, kadınlar ile üst yönetim arasında yer almakta ve kadınların başarı, yetenek ve liyakat gibi özelliklerini göz ardı ederek ilerleme göstermelerini olumsuz yönde etkilemektedir. Bu kapsamda çalışmanın amacı, kadınların önemli bir temsil düzeyine sahip olduğu alanlardan birisi olarak yaygın kabul gören akademide, kadın akademisyenlerin kariyerleri boyunca karşılaştıkları engelleri ve “cam tavan” algılarını incelemektir. Ayrıca kadın akademisyenlerin cam tavanı aşma stratejilerine yönelik fikirlerin analiz edilmesi yine çalışmanın amaçları arasında yer almaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olan yarı yapılandırılmış derinlemesine mülakat tekniği kullanılmış, bu kapsamda Balıkesir Üniversitesi’nde çeşitli statülerde yer alan 10 kadın akademisyen ile görüşülmüştür. Çalışma sonucunda cam tavan sendromunun akademide ağırlıkla varlığını devam ettirdiği ve kurumsal faktörlerden de etkilenmekle birlikte daha çok bireysel ve toplumsal faktörden kaynaklandığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna bağlı olarak cam tavan sendromunun aşılabilmesi için önerilen stratejilerin de daha çok bireysel ve toplumsal temalar etrafında şekillendiği görülmüştür

Nowadays, it is seen that women, who have started to participate in business life intensively, cannot adequately reflect this increase to the progress processes in the organization and senior management positions, despite the rapidly increasing number of women in employment. Studies conducted within this scope reveal that women face various obstacles that cannot be overcome easily and visibly in terms of advancing their career steps. This situation, which is referred to as a "glass ceiling" in the literature, is between women and senior management and negatively affects women's progress by ignoring their characteristics such as success, talent and merit. In this context, the aim of the study is to examine the obstacles and “glass ceiling” perceptions faced by female academicians throughout their careers in the academy, which is widely accepted as one of the fields where women have a significant representation level. In addition, analyzing the ideas of female academicians regarding the strategies to overcome the glass ceiling are also among the aims of the study. Semi-structured in-depth interview technique, which is one of the qualitative research methods, was used in the study. I n this context, 10 female academicians with various statuses at Balıkesir University were interviewed. As a result of the study, it was concluded that glass ceiling syndrome predominantly continued its existence in the academy and although affected by institutional factors, it was mostly caused by individual and social factors. Accordingly, it has been observed that the suggested strategies to overcome the glass ceiling syndrome are mostly shaped around individual and social themes