Bütçeden kamu iktisadi teşebbüslerine yapılan transferlerin kamu işletmeleri raporu üzerinden deeğerlendirilmesi

Abstract

Kamu işletmelerinin önemli bir kısmının süreç içerisinde zarar etmesi bu kuruluşlara yönelik özelleştirme fikrini de yaygınlaştırmıştır. Zarar eden işletmelerin sürekli olarak bütçe kaynaklarından finanse edilmesi, eleştirilerin odağında yer almaktadır. Gerek görev zararları gerekse iyi yönetilmemeleri gibi sebeplerle her yıl bütçe kaynaklarının bir kısmı bu kuruluşlara transfer edilmektedir. Bu çalışma, Kamu İktisadi Teşebbüsleri ile Hazinenin karşılıklı transferlerini ele almaktadır. Ayrıca Kamu İktisadi Teşebbüslerinin kuruluş gerekçeleri, faaliyet alanları, özelleştirme olgusu, Kamu İktisadi Teşebbüslerinin ekonomi içerisindeki payı, yapılan yatırımlar, yarattığı katma değer, kar zarar ve istihdam durumu ortaya konulmaktadır. Çalışma, Sayıştay ve Hazine ve Maliye Bakanlığının Kamu İşletmeleri Raporu esas alınarak oluşturulmuştur. Çalışmada, bütçeden yapılan transferlerin, Kamu İktisadi Teşebbüslerinden bütçeye yapılan transferlerden oldukça fazla olduğu ortaya çıkmaktadır. Her ne kadar bazı kamu işletmeleri faaliyet karı elde etse de önemli bir kısmı dönemi zarar ile kapatmaktadır. Bu durum, hazinenin yıllarca Kamu İktisadi Teşebbüslerini fonladığı eleştirilerini doğrular niteliktedir. Buna karşılık Kamu İktisadi Teşebbüslerinin kuruluş gerekçelerini öne sürenler ise Kamu İktisadi Teşebbüslerinin zarar etmesini ve bütçeden finanse edilmesini olağan bir durum olarak yorumlamaktadırlar.