İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin atomun yapısı ile ilgili zihinsel modelleri

Abstract

Bu çalışmada ilköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin atomun yapısı ile ilgili zihinsel modelleri belirlenerek, aralarında bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmıştır. Bu amaçla benzeşim modelleri ve atomun tarihsel modellerinin öğrencilerin zihinsel modellerini nasıl etkilediği incelenmiştir. Üç bölümden oluşan çalışmada, her bir bölümde neler yapıldığı ve ne tür sonuçlar elde edildiği aşağıda sunulmaktadır. İlk bölümde 2003-2004, 2004-2005, 2005-2006 eğitim- öğretim yıllarında, Balıkesir ili, Merkez, köy, ilçe ilköğretim ve ortaöğretim okullarına devam eden ilköğretim ? ortaöğretim öğrencilerinin atomun yapısı ile ilgili zihinsel modelleri belirlenerek; derslerde kullanılan benzeşim modellerine ve atomun tarihsel modellerine göre gruplandırılmıştır. Gruplandırmalar sonucunda benzeşim modellerinin ve tarihsel modellerin öğrencilerin zihinsel modellerini etkilediği sonucuna varılmıştır. İkinci bölümde; ilköğretim ve ortaöğretim öğrenci gruplarının atomun yapısı ile ilgili zihinsel modelleri birbirleriyle karşılaştırılarak, aralarında bir ilişki olup olmadığı araştırılmıştır. Bu bölümün sonucunda ilköğretim öğrencilerinin zihinsel modelleri ile Ortaöğretim öğrencilerinin zihinsel modelleri birbirine paralel sonuç vermiştir. Üçüncü bölümde; ilköğretim Fen Bilgisi ders kitapları ile ortaöğretim Kimya ders kitapları incelenerek, kitaplarda yer alan atom modelleri ve modelleme etkinlikleri belirlenmiştir. Sonuçta; ders kitaplarında, farklı birçok atom modeline ve benzeşim modeline yer verildiği, geçerli ve son atom modeli olan Modern atom teorisine uygun şekil yer almadığı belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda öğrencilerin atomun yapısı ile ilgili zihinsel modellerinin benzeşimlerden ve atomun tarihsel modellerinden etkilendiği, öğrencilerin zihninde geçerli ve son teori olan Modern Atom Teorisinin yapılanmadığı belirlenmiştir. İlköğretim ve ortaöğretim öğrencilerinin zihinlerinde atomun yapısı ile ilgili doğru yapılanma olabilmesi için bazı önerilerde bulunulmuştur.

In this study, the mental models of primary and secondary students, which is concerned with atomic structure, being determined, it has been investigated whether there is reletionship among them. With the aim of that, it has been studied how the analogical models and the historical models of atom affect the mental models of the students. What have done in ech section and what kind of conclusions optained in this study which is stuructured in three sections have been shown belove. In the first section, the mental models, concerning atomic structure, of the primary and secondary schools in Balıkesir Province and its towns, and villages in the educational years 2003-2004, 2004-2005, 2005-2006 having been identified, they are grouped as to historical models of atom and the analogical models used in teaching. As a consequence of that grouping, it is concluded that both the analogical models and the historical models have an influence on the mental models of those students. In the second section, the mental models found out in the first section, which is concerned with atomic structure, primary end secondary student groups being compared with one another it has been investigated, whether there is relationship among them. At the end of thet investigation, it is identified that there are some parallels between the mental models of primary students and of secondary students. In the third section, the science textbooks used at primary schools, and chemistry textbooks available at secondary schools being evaluated, atomic models and modelling placed in those textbooks have been determined. As a result, it has been identified that large number of different atomic models and analogical models are placed in those textbooks but none of them is appropriate for the Modern Atomic Theory, which is the valid and recent atomic model. At the end of this study, it has been determined that the mental models, concerning atomic structure of the students are affected by the analogical models and the historical models of atom but Modern Atomic Theory, which is the valid and recent one , has not yet been structured in their minds. Some suggestions have been made so that the right structuring concerning atomic structurecan be formed in the minds of primary and secondary students.