An ethnobotanical research on plants used for food purposes in Bigadiç (Balikesir-Turkey)

Abstract

In this study, the ethnobotanical properties of the plants used by the local people for food in Bigadiç province were investigated. The study was carried out in fifteen rural neighborhoods and two district markets. A total of 104 resource persons, 76 male and 28 female, were interviewed. These plants, which are used among the people, were also identified and collected in their natural environments and their herbariums were made. As a result of the research, it was determined that a total of 51 taxa belonging to 26 families in the region were used for food purposes. The first five families of plants used as food are as follows: Rosaceae (18%), Lamiaceae (12%), Cucurbitaceae (7%), Fabaceae (7%), Moraceae (7%) and others (%41). The first five genera, which are most commonly used by the public, are listed as follows: Triticum (21), Sesamum (19), Origanum (17), Portulaca (14) and Vitis (14). Mostly fruit/seed (32), leaf (17) and root/stem (3) parts of these plants are used by the public. In the study, the plants that people use as food mostly; eating in the kitchen (22), fruit and fruit juice (21), spice (7), medicinal tea (5), oil (4) and molasses/jam (3). As a result of the study, more diversity was observed in the use of wild plants as food, especially in rural.

Bu çalışmada, Balıkesir ili Bigadiç ilçesinde yerel halkın gıda amaçlı kullandığı bitkilerin etnobotanik özellikleri araştırılmıştır. Çalışma, Bigadiç ilçesindeki on beş kırsalda bulunan mahalle ve merkezde iki semt pazarında gerçekleştirilmiştir. 76’sı erkek ve 28’i kadın toplam 104 kaynak kişi ile görüşülmüştür. Halk arasındaki kullanımı belirlenen bitkiler doğal ortamlarında tespit edilerek toplanmış ve herbaryum materyali haline getirilmiştir. Araştırma sonucunda bölgede 26 familyaya ait toplam 51 taksonun gıda amaçlı kullanıldığı tespit edilmiştir. Gıda olarak kullanılan bitkilerin familyalara göre dağılımında ilk 5 familya şu şekildedir: Rosaceae (%18), Lamiaceae (%12), Cucurbitaceae (%7), Fabaceae (%7), Moraceae (%7). Halk arasında en çok kullanımı belirlenen ilk beş cins ise Triticum (21), Sesamum (19), Origanum (17), Portulaca (14) ve Vitis (14)’tir. Bu bitkilerin daha çok meyve/tohum (32), yaprak (17) ve kök/gövde (3) bölümleri kullanılmaktadır. Çalışmada halkın gıda olarak yararlandığı bitkileri daha çok; yemek (22), meyve ve meyve suyu (21), baharat (7), tıbbi çay (5), yağ (4) ve pekmez/reçel (3) olarak değerlendirdikleri belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, yabani bitkilerin gıda olarak kullanımında özellikle kırsalda daha fazla çeşitlilik görülmüştür.