A tainted place in Central Anatolia: Kirkdilim Road (Çorum-Turkey)*

Abstract

Building roads has been indispensable for civilizations from past to present. The geographies and civilizations where the roads were built played an important role in the construction of the road, ensuring its continuity and gaining an identity. The aim of this study is to reveal the construction process of the Kırkdilim road, which has been under construction for more than half a cen- tury, how it turned into a tainted road in the historical process, and the reflections of the political decisions taken in the field. For this purpose, field studies were carried out at intervals between 2018-2022. During these studies, interviews consisting of open- ended questions were conducted with the local people. The results of the research revealed that the effect of the geological and geo- morphological structure in the area, technical inadequacies and political decisions are among the biggest reasons why the Kırkdi- lim road could not be completed for more than half a century in the historical process. Due to the slope conditions of the Mesozoic limestones and conglomerate formations in the area, their mobility is high. Tunnels and roads built in the area in previous years have become unusable due to landslides and rockfalls, and many fatal accidents have occurred. The historical process, especially the re- flections of the political decisions taken, has made the Kırkdilim road a tainted place. The experiences, narratives and stories of the people who use this tainted area have been passed down from gen- eration to generation. Today, the area is a tainted place both in terms of local people, drivers and passengers using the area, aes- thetically and archaeologically, geographically and politically. The issue of how to manage this taintining is the most basic problem that needs to be addressed.

Yol inşa etmek geçmişten günümüze medeniyetler açısından vazgeçilmez olmuştur. Yolların inşa edildikleri coğrafyalar ve me- deniyetler hem yolun yapılışında, hem devamlılığının sağlanma- sında, hem de kimlik kazanmasında önemli rol oynamışlardır. Bu çalışmanın amacı yapımı yarım asırdan uzun süre devam eden Kırkdilim yolunun inşa sürecini, tarihi süreçte nasıl lekeli bir yol haline dönüştüğünü, alınan politik kararların alandaki yansımala- rını ortaya koymaktır. Bu amaçla alanda 2018- 2022 yılları arasında aralıklarla devam eden saha çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalar es- nasında yöre halkı ile açık uçlu sorulardan oluşan mülakatlar yapılmıştır. Araştırma sonuçları Kırk- dilim yolunun tarihi süreçte yarım asırdan uzun süredir bir türlü bitirilememiş olmasının en bü- yük nedenleri arasında alandaki jeolojik ve jeo- morfolojik yapının etkisi, teknik yetersizlikler ve politik kararlar olduğunu ortaya koymuştur. Alandaki Mesozoik kireçtaşları ve konglomera oluşumlarının eğim şartları nedeniyle hareket ka- biliyeti yüksektir. Alanda daha önceki yıllarda inşa edilen tüneller ve yollar heyelan ve kaya düşmeleri nedeniyle kullanılamaz hale gelmiş, çok sayıda ölümlü kaza yaşanmıştır. Başta alınan politik kararların yansımaları olmak üzere yaşa- nan tarihi süreç Kırkdilim yolunu lekeli bir yer haline getirmiştir. Bu lekelilik alanı kullanan in- sanların deneyimleri, anlatıları ve hikayeleriyle nesilden nesile aktarılmıştır. Alan günümüzde hem yöre halkı açısından hem alanı kullanan şo- för ve yolcular açısından, hem estetik ve arkeolo- jik açıdan, hem coğrafi açıdan ve hem de politik açıdan lekeli bir yerdir. Bu lekeliliğin nasıl yöne- tileceği konusu üzerinde durulması gereken en te- mel problemdir.