Biyofilik tasarım konulu lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi

Abstract

Son yıllarda popüler bir kavram olan biyofili, insanın doğuştan gelen ‘doğaya ve doğada bulunan canlılara’ karşı hissettiği duygusal yakınlık, mimari bağlamda yapılı çevrelerde insan ve doğa etkileşimini ifade ederken doğanın yararlı etkilerinin sürdürülmesine de olanak tanıyan tasarımı tanımlanmaktadır. Günümüzde ekoloji ve doğal çevreyi koruma, insan sağlığını destekleme ve sürdürülebilir tasarımı gerçekleştirmedeki değeriyle biyofilik tasarım / iyileştirici tasarım / terapötik çevre, modern mimari stratejilerinden biri olarak kabul görmektedir. Biyofilik tasarım, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizdeki araştırmalara da konu olmaya başlamıştır. Lisansüstü tezlerde biyofilik tasarıma karşılık gelen “biyofilik mimari, iyileştiren mimari, terapötik mimari” anahtar kelimeleri ile gerçekleştirilen tez çalışmaları incelenmiştir. Çalışma için, Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nin “gelişmiş arama” alanındaki “tümünde (tez adı, özet, konu, dizin)”, “içinde geçsin” biçimindeki kelime aramaları kullanılarak yapılan inceleme ile 24 lisansüstü teze ulaşılmıştır. Çalışma neticesinde, 01.06.2022 tarihine kadar ulaşılabilen tezler arasında; 2021 yılında en çok tezin üretildiği, en fazla çalışmanın Gazi Üniversitesi, İzmir Ekonomi Üniversitesi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Bahçeşehir Üniversitesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi’nde gerçekleştirildiği, tez çalışmalarında sağlık yapıları üzerine araştırmaların daha ağırlıklı olduğu belirlenmiştir. Tezlerde nitel ve nicel araştırma türünün birlikte kullanıldığı, anket uygulamaları ile desteklendiği ve anahtar sözcük bağlamında en fazla “biyofili” kelimesinin tekrarlandığı da tespit edilmiştir. Bilimsel alanda biyofilik mimari ile ilgili yapılan lisansüstü tezler son yıllarda artış gösterse de genel nitelikler ve çeşitlilik bağlamında çalışmaların azlığı bu alandaki boşluğu göstermektedir. İyileştirici etkiye sahip mimari niteliklerin benimsenerek çok daha fazla yapı türüne entegre edilmesi için bu çalışma, yeni araştırmalara katkı sunmayı hedeflemektedir.

Biophilia, a popular concept in recent years, is defined as the innate emotional affinity that humans feel towards 'nature and its creatures', the interaction of human and nature in built environments in the architectural context, and the design that allows the beneficial effects of nature to be sustained. Today, biophilic design / healing design / therapeutic environment is recognized as one of the modern architectural strategies with its value in protecting ecology and natural environment, supporting human health and realizing sustainable design. Biophilic design has started to be the subject of research in our country as well as all over the world. Thesis studies conducted with the keywords "biophilic architecture, healing architecture, therapeutic architecture" corresponding to biophilic design in postgraduate theses were examined. For the study, 24 postgraduate theses were reached by using the word searches such as "in all (thesis name, abstract, subject, index)" and "in all" in the "advanced search" field of the National Thesis Center of the Council of Higher Education. As a result of the study, among the theses that could be accessed until 01.06.2022; it was determined that the most theses were produced in 2021, the most studies were carried out at Gazi University, Izmir University of Economics, Mimar Sinan Fine Arts University, Bahçeşehir University and Istanbul Technical University, and research on health structures was more predominant in thesis studies. It was also determined that qualitative and quantitative research types were used together in theses, supported by survey applications, and the word "biophilia" was repeated the most in the context of keywords. Although postgraduate theses on biophilic architecture have increased in recent years in the scientific field, the scarcity of studies in the context of general qualities and diversity shows the gap in this field. This study aims to contribute to new research in order to adopt architectural qualities with healing effects and integrate them into more building types.