Nane (Mentha spicata L.) uçucu yağının depo zararlısı Ephestia kuehniella Z. (Lepidoptera: Pyralidae)’nın iki farklı gelişim evresine etkisi

Abstract

Bu çalışmada fumigant olarak uygulanan farklı dozlardaki (1, 3, 5 µL/L hava dozu) nane esansiyel yağının Ephestia kuehniella (Zeller)’nın iki farklı gelişim evresinin (son dönem larva ve ergin dişi) biyolojik parametreleri üzerindeki zamana bağlı etkisi incelenmiştir. Nane uçucu yağına maruz kalan son evre larvaların koza örme süresi, puplaşma süresi, pupal periyot, ergin öncesi gelişim süresi ve ergin ağırlığı ile bu larvalardan gelişen dişilerin hayat uzunluğu ile fekunditesi araştırılmıştır. Nane esansiyel yağının fumigant olarak düşük miktarlarda uygulandığı çalışmalarımızda uygulama dozuna bağlı olarak, E. kuehniella'nın biyolojik parametrelerinin değiştiği açıkça görülmektedir. Ayrıca farklı zaman dilimlerinde havaya karıştırılan nane uçucu yağının, E. kuehniella’nın farklı evrelerini farklı şekillerde etkilediği belirlendi. Fumigant etkiye maruz kalan E. kuehniella’nın koza örme süresinin ve ergin öncesi gelişme süresinin 24 saatten sonra kısaldığı 72 saatten sonra etkilenmediği belirlenmiştir. Puplaşma süresinin ise iki zaman diliminde de kısaldığı gözlenirken, pupal periyotun 24 saatten sonra kısaldığı ancak 72 saatten sonra uzadığı belirlenmiştir. İki farklı gelişim evresine uygulanan nanenin, doza bağlı olarak fekunditeyi istatistiksel olarak değiştirmesi bir sonraki nesilde popülasyonu düşürürken aynı zamanda ürünlere verilen zararın da düşmesine neden olacaktır.

The time-dependent effect of different doses (1, 3, and 5 µL/L air doses) of peppermint essential oil (EOs) applied as a fumigant to two different developmental stages of Ephestia kuehniella (Zeller) on the biological parameters was investigated. The time of cocoon-laying, pupation-time, pupal period, development time, and adult weight of the end-stage larvae exposed to EOs and larvae and females have researched adult longevity and fecundity. In the current study, it can clearly be seen that the EOs applied in low quantitites as a fumigant has changed biological parameters of E. kuehniella in a dose-dependent manner. Also, it was determined that EOs mixed into the air affected the developmental stages of E. kuehniella in different. The time of cocoon-laying and pre-adult development time of E. kuehniella exposed to fumigant effect was decreased after 24 hours, but not changed after 72 hours. It was observed that was decreased the pupation-time was decreased in both time periods, however, the pupal period decreased after 24 hours while increased after 72 hours. It determined that mint applied in two different developmental stages statistically reduced the fecundity depending on the dose and this will reduce the moth population in the next generation, while it will cause a significant diminishing of product damage to reduced simultaneously.