Opinions and recommendations on the development of olive agriculture and olive oil manufacturing in the late Ottoman Empire

Abstract

In the Ottoman Empire, olive oil was a vital product used in more than one field, from lighting and soap production in particular to the lubrication of industrial machinery and meeting soldiers' subsistence needs. When the Ottoman Empire became a raw material exporter with the expansion of industrialization activities in Europe in the 19th century required some studies to be carried out on how to increase and expand olive quality and olive oil production and trade in the domestic market. However, despite the well-intentioned initiatives, the olive and olive oil sector, which the state regarded as part of its national wealth, had many ongoing problems. From this perspective this article discusses a number of reports containing the ideas taht had been put forward for the purposes of protecting, improving and developing olive agriculture and the olive oil industry that the Ottoman Empire urgently needed in the late 19th and early 20th centuries. The article has additionally addressed certain documents containing important information on the subject in order to confirm the observations and determinations in the reviewed reports. The article in this way has been able to evaluate the actual picture of olive agriculture and olive oil production in the late Ottoman Empire from a wider perspective.

Osmanlı Devleti’nde zeytinyağı, aydınlatma başta olmak üzere sabun imali, sanayide makinelerin yağlanması, yemeklik ve askerin iaşe ihtiyacının karşılanması gibi birden fazla sahada tüketilen hayatî bir üründü. 19. yüzyılda Avrupa’daki sanayileşme faaliyetlerinin genişlemesiyle, Osmanlı Devleti’nin bir hammadde ihracatçısı konumuna gelmesi, iç piyasadaki zeytin ve zeytinyağı üretim ve ticaretinde kaliteyi yükseltip, yaygınlaştırmak için birtakım çalışmalar yapılması zorunluluğunu da beraberinde getirdi. Ancak iyi niyetli girişimlere rağmen, devletin “millî servet” addettiği zeytin ve zeytinyağı sektörünün birikmiş pek çok sorunu mevcuttu. Bu noktadan hareketle makalede, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında Osmanlı Devleti’nde acilen ihtiyaç duyulan zeytin tarımı ve zeytinyağı sanayiini koruma, iyileştirme ve geliştirme adına ortaya atılan fikirleri içeren birtakım raporlar ele alındı. İlaveten, konu hakkında önemli bilgiler içeren farklı bazı belgeler, incelenen raporlardaki gözlem ve tespitleri teyit, kontrol ve tamamlama maksadıyla makaleye eklemlendi. Bu sayede son dönem Osmanlı Devleti’nde zeytin ve zeytinyağı üretimine dair mevcut resmi daha geniş bir perspektiften değerlendirme imkânı elde edildi