6360 sayılı kanun sonrası mahalleye dönüşen beldeler açısından bir değerlendirme: Akhisar örneği

Abstract

Belediyeler hem Osmanlı Devleti’nde hem de Türkiye Cumhuriyeti’nde en önemli yerel yönetim birimleridir. 1950’lerden sonra gözlemlenen hızlı kentleşme kır kent oranlarının tersine dönmesine ve belediye sayılarının artmasına neden olmuştur. Zaman içinde nüfusu belli bir eşiği aşan küçük yerleşimlerde belde belediyeleri kurulmuştur. Merkezi yönetimin bu küçük belediyeleri yetersiz görmeleri sonucu 2012 yılında çıkarılan 6360 Sayılı Kanunla bu belediyelerin kapatılması yönünde bir düzenleme yapılmıştır. 2014 yılında bu kanunun yürürlüğe girmesiyle Büyükşehir Belediyesi olan yerlerde belde belediyelerinin tüzel kişiliklerine son verilmiştir. Bu küçük belediyelerin Büyükşehir İlçe Belediyeleri’ne bağlanmasıyla bu beldeler mahalle durumuna gelmiştir. 6360 sonrası Belde Belediyeleri’nin mahalleye dönüşümünün ardında yatan temel neden ölçek ekonomilerinden faydalanarak kaynakların daha etkili ve verimli kullanılmasının sağlanacağı beklentisiydi. Ancak 6360 Sayılı Kanun hakkında yapılan eleştiriler bu kanunun ele alınmasında etkili olmuştur. Bu çalışmada belediyeden mahalleye dönüşümün ardından küçük yerleşim yerlerinde yürütülen hizmetlerin etkinliğinin vatandaşlar tarafından nasıl algılandığı ve vatandaşın bu yeni modele bakışı analiz edilmeye çalışılmıştır. Kanunun tüzel kişiliğini kaybeden beldeler üzerindeki etkileri incelenirken Manisa’nın Akhisar ilçesi örnek alınmıştır. Akhisar’ın tüzel kişiliğini kaybeden beldelerinde yaşayanların hizmet sunumuna dair memnuniyet düzeylerinin ölçülmesi amacıyla anket yöntemi kullanılarak hizmetlerin etkin bulunup bulmadığı değerlendirilmiştir. Sonuç olarak 6360 Sayılı Kanun’un Akhisar’ın mahalleye dönüşen beldelerinde uygulamada amacına ulaşamadığı ve kanunla yapılan değişikliklerle vatandaşın beklentilerinin karşılanamadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Municipalities are the most important local government units in both the Ottoman Empire and the Republic of Turkey. The mass migration from rural to urban areas after the 1950s had resulted in rapid urbanisation and an increase in demand for local services. In the meantime, the rise of population has also contributed to proliferation of small municipalities in rural towns. In 2012, the central government’s perception on inadequacy of these small municipalities resulted in the enactment of the Law No. 6360 with provisions on the termination of small town municipalities.After Law No. 6360 came into force in 2014, the legal entities of small town municipalities were terminated in the places where the Metropalitan Municipality was established. These small municipalities are connected to the Metropolitan Municipalities and these towns have become neighbourhoods without a legal entity. The main reason behind this move was expectations concerning effectiveness and efficiency of metropolitan municipalities in providing local services. But criticisms about the Law No. 6360 have been effective in the selection of this topic. This paper aims to examine effects of new regulations on towns whose legal status has changed and now became neighbourhoods. Akhisar district of Manisa was taken as a case and a survey was conducted in those nine neighbourhoods to measure the satisfaction level of residents who used to live in towns of Akhisar in terms of the service provision. In the study, the perception of people concerning the effectiveness of the law was measured and evaluated by using survey method. Results suggest a clear dissatisfaction in the majority of service provision areas.