An alternative approach for analysis of traditional shopping spaces and a case study on Balikesir
Abstract
One of the most salient features of traditional shopping spaces is the association between urban fabric and social structure. However, today’s shopping spaces are dislocated towards the new shopping complexes outskirts of cities. Thus, shopping spaces in city centres are neglected causing them to lose their spatial value as traditional spaces enhancing public interactions, and to dilapidate. Therefore, it is seen, in city centres, that the unity of ‘urban fabric-shopping place’ is impaired. This impairment is also observed in traditional shopping places in Balıkesir. Thus, urban values that maintain the unity of ‘urban fabric-shopping place’ in traditional core of the city should urgently be clarified. For that reason, this paper aims to analyse the morphological features of traditional shopping spaces in Balıkesir, in terms of urban design principles and tissue characteristics of the urban core. To this aim, an alternative approach was developed for analysing traditional shopping spaces in town centres. This analysis approach is intended to take its reference from spatial characteristics in traditional urban spaces. The essential components of the approach are morphological features of squares (nodes) and streets (paths) and their characteristics regarding spatial configuration. Geleneksel alışveriş mekanlarının en temel özelliklerinden biri, kent dokusu ve kentteki sosyal
yaşantı ile bütünleşmeleridir. Ancak, son dönemde alışveriş mekanları kent dışındaki yeni alışveriş
komplekslerine doğru yer değiştirmiştir. Böylece, kent merkezlerindeki alışveriş mekanları, kamusal
etkileşimleri güçlendiren mekansal değerlerinin kaybına ve bozulmasına yol açacak biçimde göz ardı edilmiştir. Bunun sonucunda, geleneksel kent merkezlerinde ‘kent dokusu-alışveriş mekanı’ bütünlüğünün zedelendiği görülmektedir.
Bu bozulma, Balıkesir’deki geleneksel alışveriş mekanlarında da gözlenmektedir. Bu nedenle, öncelikle kenttin
geleneksel merkezindeki ‘kent dokusu-alışveriş mekanı’ bütünlüğünü sağlayan kentsel değerlerin belirlenmesi
gerekmektedir. Bu nedenle, bu çalışmada, Balıkesir’deki geleneksel alışveriş mekanlarının biçimsel özelliklerinin kentsel tasarım ilkeleri ve kent çekirdeğinin doku özellikleri açısından analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu
amaç doğrultusunda, kent merkezlerindeki geleneksel alışveriş mekanlarının analizi için alternatif bir yaklaşım
geliştirilmiştir. Bu analiz yaklaşımın referanslarını geleneksel kent mekanlarındaki mekansal değerlerden alması planlanmıştır. Bu yaklaşımın temel bileşenleri, geleneksel kent mekanındaki meydan (toplayıcı alanlar) ve
sokakların (sirkülasyon elemanları) morfolojik karakteristikleri ve oluşturdukları mekansal konfigürasyonun
özellikleridir.