A. N. Samoyloviç ve Hocalı Molla’nın Türkmen folkloruyla ilgili çalışmaları üzerine bir değerlendirme

Abstract

Türkmenistan’da folklorla ilgili çalışmalar, Çarlık Rusyası döneminde başlamıştır. Çarlık Rusyası’nın Türk toplulukları üzerinde yürüttüğü kültür politikaları çerçevesinde bölgenin sözlü kültürüyle ilgili ilk derlemeler ve incelemeler Çarlığın görevlendirdiği bilim adamlarınca ya-pılmıştır. Bu makalede, Türkmen folklor araştırmaları tarihinde önemli bir yere sahip olan A. N. Samoyloviç ve Hocalı Molla’nın Türkmen folk-loruyla ilgili çalışmaları değerlendirilmiştir. Samoyloviç’in ve Hocalı molla’nın çalışmaları içerik, amaç ve yöntem açısından irdelenmiştir. Yapılan tespit ve değerlendirmelerin sonunda Türkmen folkloruyla ilgili ilk ve önemli çalışmaların A. N. Samoyloviç tarafından yapıldığı ve Hocalı Molla’nın da hem Samoyloviç’e araştırmalarına yardım etmesi hem de kendisinin Türkmen folkloru kapsamında araştırmalar yapması nedeniyle Türkmen folklor araştırmaları tarihinde önemli bir yere sahip olduğu görülmüştür.

The studies on folklore in Turkmenistan had begun in the Tsarist Russia. The first compilations on verbal culture of the region were done by Tsarist scientist in line with the cultural politics on Turkic communities of Tsarist Russia. A. N. Samoyloviç who was a student of W. Radloff and V. V. Barthold has developed an interest in history, language, literature, and particularly folklore of the Turkish tribes. He even organized several trips to Turkmenistan in order to observe the Turkish communities and collect data for his studies. Samoyloviç got the opportunity to observe and compile verbal cultural elements such as proverbs folktales, legends, and folk poems. In addition, Samoyloviç met Hocalı Molla during these trips that would accompany and help him to collect important information and data in his later studies. This study evaluates works done by Somoyloviç and Hocalı Molla on the folklore of the Turkmen. The results confirmed that the first and important studies on Turkmen culture had been done first by A. N. Samoyloviç. Hocalı Molla had also been a paramount importance in the history of Turkmen folklore research not only because he had helped Samoyloviç in his studies, but his research on the same topic had been of significant importance.