Sedimentological aspects of the Yağlıpınar Formation, northern Pınarbaşı (Kayseri)
Abstract
Bu çalışma Pınarbaşı ilçesinin (Kayseri) yaklaşık 5 km kuzeyinde yüzeyleyen Paleosen yaşlı Yağlıpınar Formasyonu’nun çökelme ortamlarını ve bölgede egemen olan paleocoğrafik ve paleo-iklimsel koşulları, inceleme alanında ölçülen 8 adet sedimantolojik kesitte tanımlanan ve yorumlanan fasiyesler yardımıyla belirlemeyi amaçlamıştır. Ayrıca bölgedeki tektonik-sedimantasyon ilişkisi, fasiyes ilişkilerinden yararlanılarak irdelenmiştir. Yağlıpınar Formasyonu, Altıkesek üyesi ve Karaboğaz üyesi olmak üzere iki üyeye ayrılmıştır. Altıkesek üyesi orta yelpaze ve dış yelpaze fasiyes topluluklarından oluşmuştur. Orta yelpaze fasiyes topluluğu matriks destekli konglomera, tane destekli konglomera, teknemsi çapraz tabakalı kumtaşı ve yatay tabakalı kumtaşı fasiyesleriyle temsil edilen örgülü akarsu çökellerinden oluşur. Kalişli düzeyler içeren kırmızı çamurtaşı, ince taneli kumtaşı ve merceksi geometrili kireçtaşları içeren kırmızı çamurtaşı fasiyesleri dış yelpaze fasiyes topluluğunu karakterize eder. Karaboğaz üyesi ise, çamur düzlüğü ve göl çökellerinden kuruludur. Havzada geniş yayılım gösteren ve karbonat yumrulu düzeyler içeren kırmızı - kahverengi masif çamurtaşları, çamur düzlüğü fasiyes topluluğu olarak yorumlanmıştır. Yoğun kuruma çatlakları ve mikrokarst yapıları ile Chara fosilleri ve stromatolitik düzeyler içeren masif kireçtaşları ise göl tortullarını oluşturur. Yağlıpınar Formasyonu’nun fasiyes özellikleri ve dolgu karakteristikleri bunların KD-GB doğrultulu bir grabende oluştuğunu göstermektedir. Alüvyal çökellerin önemli bir kısmı temeli oluşturan Permiyen – Kretase kireçtaşlarından türemiştir. Kırmızı çamurtaşlarının baskın ve kaliş oluşumlarının yaygın olması Paleosen döneminde bölgede yarı kurak bir iklimin hakim olduğunu gösterir. With this study, it is aimed to determine the depositional environment of the Paleocene Yağlıpınar formation and paleogeographic and paleoclimatological condition during deposition by means of description and interpretation of facies identified from eighth sedimentological sections in the study area located five km to the North of Pinarbaşı (Kayseri). The interplay between tectonic and sedimentology is also evaluated according to the facies relations. The Yağlıpınar Formation has been divided in two members; the Altıkesek member and the Karaboğaz member. The Altıkesek member is characterized by middle alluvial fan and distal fan facies associations. Middle fan facies association comprises matrix- supported conglomerate, clast-supported conglomerate, trough cross-bedded sandstone and horizontally stratified sandstone characterizing braided channel deposits. Distal alluvial fan facies association is represented by red mudstone with caliche levels, fine grained sandstone and red mudstone including lenticular limestone layers. The Karaboğaz member is composed of mud plain deposits and lacustrine deposits. Massive mudstone with carbonate nodules is widespread in the study area and is interpreted as mud plain deposits. Lacustrine deposit is composed of massive limestone including mud cracks, micro- karst, fossil charophytes and stromatolites. Facies types and basin fill characteristics of Yağlıpınar Formation shows that the sequence was deposited in a NESW oriented graben. The alluvial deposit was likely derived from limestones belonging to the Permian-Cretaceous basement. The dominance of red mudstone and caliche implies that there was a semi-arid climate during Paleocene in the area..
