Balıkesir ve çevresindeki Gürcü yerleşimlerinin mimari ve kültürel analizi

Abstract

Kültür, toplumların kendilerine özgü düşünce ve yaşayış biçimlerinin yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır. Üretilen mimarinin, özellikle de konutların, biçimlenişinin birçok değer tarafından etkilendiği göz önüne alınmalıdır. Konut üretimi ve biçimlenişi yalnızca fiziksel etkilerin ya da tek bir etkenin sonucu değil, sosyo-kültürel faktörlerin tümünün sonucu olarak görülmelidir. Bir bölgedeki kültürel özellikler o bölgede yaşayan insanlarla başka bölgelere taşınabilmekte ve kendi kültürleriyle oluşturulan yapılar inşa edebilmektedirler. Tezin ana kurgusunu Gürcü yerleşimleri ve bu yerleşimleri kuran 1877-1878 Osmanlı- Rus savaşı sonrası göçe maruz kalmış Gürcü muhacirleri oluşturmaktadır. Bu araştırma, Balıkesir iline bağlı Karesi, Susurluk, Balya, Gönen ve Manyas ilçelerine bağlı, 93 muhacereti sonrası Gürcü muhacirlerin kurmuş olduğu ve yaşadıkları 10 mahalleyi ele almaktadır. Giriş bölümünde çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi açıklanmıştır. Birinci bölümde; Gürcülerin tarihi ele alınarak tarihsel süreçteki konumları ve yaşanılan göçler sonrası yerleşim yerleri alt başlıklar halinde verilmiştir. Üçüncü bölümde, çalışma yapılan mahalleler ve bağlı oldukları ilçelerin coğrafi özellikleri ve tarihçesi anlatılmıştır. Tezin ana gövdesi olan dördüncü bölümde Balıkesir'deki Gürcü yerleşimleri konutlarının genel özellikleri anlatılmıştır. Beşinci bölümde Gürcü konutlarının bulunduğu parsellerin vaziyet planlarının, kat planlarının, iç ve dış mekân fotoğraflarının bulunduğu ve konutların yapım tekniği ve malzemelerinin anlatıldığı kataloglar yer almaktadır. Son olarak yapılan incelemeler sonucu Gürcü konutlarına ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır.

Culture appears as a reflection of the societies' unique ways of thinking and living. It should be taken into consideration that the configuration of the architecture produced, especially the houses, is influenced by many values. Dwelling production and configuration should be seen as a result of not only physical impacts or a single factor but also all socio-cultural factors. Cultural characteristics in a region can be moved to other regions with the help of habitants in that region and they can build structures created with their own culture. The main construct of the thesis is composed of the Georgian settlements and Georgian immigrants who were exposed to displacement after the 1877-1878 Ottoman-Russian war. This research addresses to 10 neighborhoods, which belong to Karesi, Susurluk, Balya, Gönen and Manyas districts that are connected to Balıkesir Province, where the Georgian immigrants established and lived after the '93 immigration. Aim, scope and method of the study are explained in the introduction part. In the first chapter, positions of the Georgians in the historical process and their settlements after the migrations have been given in sub-headings by touching upon their history. Geographical characteristics and history of the neighborhoods and the relevant districts have been explained in the third chapter. General characteristics of the Georgian settlement dwellings in Balıkesir have been explained in the fourth chapter, which is the main body of the thesis. Fifth chapter covers the catalogues which indicate the layout plans, floor plans, interior and exterior photographs of the parcels where the Georgian houses are located as well as construction techniques and materials of the dwellings. Finally, the Georgian houses have been evaluated as a result of the investigations.