Gastronomi turizminde yerli ziyaretçilerin yöresel yiyeceklere yönelik unutulmaz deneyimlerinin davranışsal niyetleri üzerine etkisi: Seferihisar örneği

Abstract

Gastronomi turizmi günden güne büyüyerek ve güçlenerek birçok destinasyonun öne çıkmasında etkili rol oynayan kilit bir faktördür. Ziyaretçileri yörelere çekmekte önemi yadsınamayacak kadar büyük olan gastronomi turizmi, destinasyon bağlamında yeni pazarların oluşmasına neden olmaktadır. Bu sayede hem ekonomik açıdan girdi sağlayarak destinasyon ekonomisine katkı sağlamakta hemde istihdan yaratılarak işgücünün artmasını sağlamaktadır. Yörelerde yiyecekler kendilerine özgü gelenek, görenekleriyle ve çeşitli ritüellerde yer alması nedeniyle büyük bir öneme sahiptir. Bu durum geçmişten günümüze hala güncelliğini korumakta ve nesilden nesile yiyecekler aracılığıyla aktarılmaktadır. Her destinasyon sahip olduğu yöresel yiyecek değerlerini gerek festivaller, restoranlar, pazarlar ve gerekse ritüeller aracılığıyla ziyaretçilere sunmaktadırlar. Bu durum ziyaretçilerin ilgisini çekerek yöreye ziyaret etme niyetlerini şekillendirmektedir. Bu sayede bir rekabet ortamının oluştuğu gastronomi turizmi destinasyonları, ziyaretçi beklentilerini karşılamaya yönelik bir takım faliyet ve girişimlerde bulunmaktadırlar. Müşteri beklentilerinin karşılanması ve deneyimin en üst düzeyde hissettirilmesi müşteri memnuniyeti yaratacağından turislerin istek ve beklentilerinin en doğru şekilde ortaya çıkarılması ve o yönde çalışma yapılması gerekmektedir. Yöresel yiyecek deneyimleri yaşamak amacıyla bir destinasyona gelen ziyaretçilerin beklentilerini analiz ederek ve bu deneyimlerin olumlu ve olumsuz boyutları çerçevesinde iyileştirmeler yapmak destinasyonlar bazında önem arz etmektedir. Dolayısıyla bu durum turistlerin unutulmaz yöresel yiyecek deneyimlerinin yaşandığı destinasyonlara tekrar ziyaret etme, tavsiye etme ve deneyimlerinden olumlu bir şekilde söz etme şeklinde davranışsal niyetlerine yansıyacaktır. Bu çalışma, Türkiye’nin ilk yavaş şehri olan Seferihisar yöresini ziyaret eden yerli ziyaretçilerin yöresel yiyecek deneyimlerini unutulmaz kılan etkenlerin neler olduğu ve bu deneyimlerin davranışsal niyetlerine olan etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Böylece yerli ziyaretçilerin zihninde, bir deneyimi diğerlerine göre önemli kılan, akla ilk gelen ve unutulmaz bir deneyim olması yönündeki çeşitli unsurların tespitiyle destinasyonun gastronomi turizmi adına gelişimine katkı yapması hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda yerinde yapılan gözlem ve anketler ile birlikte uzman görüşlerinede başvurularak çevirisi yapılan ölçek yardımıyla anket formu oluşturulmuştur. Yapılan araştırma sonucunda yerli ziyaretçilerin unutulmaz yöresel yiyecek deneyimlerinin sekiz faktör altında toplandığı, yerli ziyaretçilerin yaşadıkları yöresel yiyecek deneyimlerinin olumlu olması ve konu itibariyle unutulmaz bir deneyim olmasının davranışsal niyetlerine yüksek bir oranda etki ettiği yapılan T-Testi, tek yönlü varyans analizi, korelasyon ve regresyon analizleri sonucunda tespit edilmiştir. Yerli ziyaretçilerin unutulmaz bir yöresel yiyecek deneyimi yaşadıklarını hissettiklerinde bu deneyimi tekrarlamak isteyecekleri, yöreyi tavsiye etme ve yaşadıkları deneyimden olumlu bir şekilde bahsederek davranışsal niyetlerine olumlu bir şekilde yansıyacağı sonucuna varılmıştır.

Growing and strengthening day by day, gastronomy tourism is a key factor playing an effective role for many destinations to become prominent. Gastronomic tourism, which is incontrovertibly important to attract visitors to the regions, promotes new markets to be created in the context of destination. In this respect, it contributes both to the economy of the destination by providing economic input and to the increase of the labour force by creating employment. Foods in the regions have a great importance because of their unique traditions, customs and various rituals. This attitude continues to be relevant from past to present and is passed down from generation to generations through foods. Each destination presents its own local food values to visitors through festivals, restaurants, markets and rituals. Attracting the visitors’ interest, this situation shapes their intentions to visit the locality. Gastronomic tourism destinations, where a competitive environment exists on this basis, have a number of activities and initiatives to meet visitor expectations. Since meeting customer expectations and making them feel the highest level of experience will create customer satisfaction, it is necessary to reveal the desires and expectations of tourists in the most accurate way and to study in that direction. Then, it becomes more of an issue to analyze the expectations of the visitors who come to a region to live local food experiences and to make improvements in the framework of the positive and negative aspects of these experiences, on the basis of destinations. Therefore, this will be reflected in the tourists’ behavioural intentions in the form of talking positively about their experience, recommending, and visiting the destinations once again where memorable local food experiences are lived. This study was carried out in order to determine the factors which make the local food experiences of the local tourists visiting Seferihisar, Turkey’s first slow city, memorable and the effects of these experiences on their behavioural intentions. Thus, it is aimed to contribute to the development of the destination in favour of gastronomy tourism by identifying various elements in the mind of the local visitors which makes an experience more important and memorable when compared to others, and which ensures that it is first to come to mind. In accordance with this purpose, with the aid of the translated scale questionnaire form was created by employing on-site observations and questionnaires as well as expert opinions. Consequently, through the conducted analyses, the T-Test, One-wat ANOVA, correlation and regression analysis was identified that the memorable local food experiences of the local visitors were collected under eight factors, that the local food experiences of the local visitors being positive and due to the subject, being memorable affected their behavioural intent at a high rate. It was also concluded that if the local visitors feel that they lived a memorable local food experience, they would like to repeat this experience, they would recommend the destination and they would talk about their experience in a favouring way; hence it would affect their behavioural intent positively.