İlköğretim okulu müdürlüklerinin liderlik stillerinin öğretmenlerin işdoyumuna etkisi: Karacabey ilçesi örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, öğretmen algılarına göre ilköğretim okulu müdürlerinin liderlik stillerinin belirlenmesi, öğretmenlerin iş doyumunun saptanması ve ilköğretim okulu müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin iş doyumu arasında bir ilişki olup olmadığının ortaya konmasıdır. Bu amaçla, ilköğretim okulu müdürlerinin liderlik stilleri ile ilgili öğretmenlerin görüşlerini almak üzere "kişisel bilgi formu" ve Bass tarafından geliştirilmiş "Çok Faktörlü Liderlik Ölçeği" kullanılmıştır. Yine araştırmanın amacı doğrultusunda öğretmenlerin iş doyum düzeylerini belirlemek üzere aynı öğretmenlere Weiss, England ve Lofquist tarafından geliştirilen "Minnesota İşdoyum Ölçeği" kullanılmıştır. Liderlik ve İşdoyum ölçeklerinin Türkçeye uyarlaması Akdoğan (2002) tarafından yapılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Veriler, 2009-2010 eğitim-öğretim yılında Karacabey ilçe merkezinde bulunan ilköğretim okullarında görev yapan 253 öğretmenden toplanmıştır. Araştırmada elde edilen nicel veriler SPSS Windows 12.0 paket programı ile çözümlenmiştir. Ölçekten elde edilen verilerin analizinde öncelikle frekans (f), yüzde (%), aritmetik ortalama (x̄) değerlerine yer verilmiş, İki bağımsız grubun anlamlılık düzeylerinin tespitinde t- Testi, İkiden fazla grubun ortalamaları karşılaştırılırken Varyans Analizi (ANOVA) ve ilişki çözümlemelerinde Pearson Korelâsyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; cinsiyet değişkenine göre öğretmenlerin dışsal doyum ve genel doyum düzeylerinde erkekler lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bunun yanısıra ilköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik stili ile öğretmenlerin iş doyumu arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik stilini gösterme düzeyleri arttıkça öğretmenlerin iş doyum düzeyleri de artmaktadır. İlköğretim okulu müdürlerinin sürdürümcü liderlik stili ile öğretmenlerin iş doyum düzeyleri arasında ise düşük düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İlköğretim okulu müdürlerinin serbestlik tanıyan liderlik stili ile öğretmenlerin iş doyum düzeyleri arasında ise negatif düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. İlköğretim okulu müdürlerinin serbestlik tanıyan liderlik stilini göstermeleri öğretmenlerin iş doyumları üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir.

The aim of this research is to determine the leadership styles of school managers and the job satisfaction of teachers at primary school. It also aims to fix whether there is a relation between the job satisfaction of teachers and the leadership styles of primary school managers. To take the ideas of teachers about the leadership styles of primary school managers, "Background Information Form" and "Multifactor Leadership Questionnaire" which are developed by Bass are used. Also "Minnesota Job Satisfaction Questionnaire" which are developed by Weiss, England and Lofquist is used determine the job satisfaction of teachers. Both of the questionnaires adapted to Turkish by Akdoğan in the year 2002. The research is a relational screening model. The model had been applied to Karacabey city centre in 2009-2010 academic year and 253 primary school teacher responded the survey. Quantitive data obtained from the survey was analyzed with SPSS for Windows 12.0 and T-test, Mann Whitney U test, Kruskall Wallis H test, frequency and percentage values were calculated. According to the teacher's gender variable, the significant difference found that about the outer and general job satisfaction. Male teachers have more outer job satisfaction than female teachers. A high relation is found between the transformational leadership style of primary school managers and the job satisfaction of teachers. The job satisfaction of teachers increases when the the transformational leadership style of primary school managers increases. A low relation is found between the transactional leadership style of primary school managers and the job satisfaction of teachers. On the other hand, a negative relation is found between the laisse fairre leadership style of primary school managers and the job satisfaction of teachers.