Vergi hataları ve düzeltme yolları: Hüküm ve sonuçları açısından bir değerlendirilmesi

Abstract

Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 116’ıncı maddesinde vergi hataları; “vergiye ilişkin hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması” şeklinde tanımlanmaktadır. Hatanın neden olduğu sonuçlar gerçek sonuçlar olmayarak gerekli düzeltme işlemleri sonucunda gerçek sonuca varılması gerekmektedir. Vergi hatalarının ivedi biçimde ortadan kaldırılmaması durumunda devlet hazinesi açısından vergi kaybı doğabilecek ya da vergi mükellefi hak mahrumiyeti yaşayabilecektir. Vergi hatalarının giderilmemesi durumunda aynı zamanda VUK 3’üncü maddesinde belirtilen ve vergilendirme işlemlerinin temel hükümlerinden olan “vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır” hükmüne aykırılık doğmuş olacaktır. Diğer taraftan Anayasa’nın “vergi ödevi” başlıklı 73’üncü maddesinin 2’nci fıkrasında belirtilen ve vergi politikasının amaçlarından olan “vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır” ilkesiyle bağdaşmayarak, Anayasa’ya aykırılık söz konusu olabilecektir. Bu çalışmada vergi hatalarının muhteviyatı ile birlikte hüküm ve sonuçları üzerinde durulmuş ve özellikle VUK ve Anayasa Hukuku açısından olası tartışmalı durumlardan bahsedilmiştir.

Tax errors are characterized in Article 116 of the Tax Procedure Act (VUK) is defined as "unjustly request or receive over-or under tax due to errors in tax-related accounts or taxation". The results caused by the error should be rectified with the necessary corrections, and the real results should be reached. If tax errors are not eliminated as a matter of time, tax loss may arise for the state treasury or the taxpayer may experience desensitization. If tax errors are not resolved, there will also be a violation of the provision of "the actual nature of the tax-related event and the treatment of this event is essential in taxation" shall be born out of the provisions of the taxation process specified in Article 3 of the VUK. On the other hand, there may be a violation of the Constitution by being incompatible with the principle of a "fair and balanced distribution of tax burden is the social purpose of fiscal policy", as set out in paragraph 2 of article 73 titled "Tax Duty" of the Constitution. In this study, the provision and consequences of tax errors were discussed, and in particular, controversial cases in terms of VUK and Constitutional Law were examined.