Beyin bilgisayarlı tomografi görüntüleri üzerinde foramen lacerum morfometrisinin 3D slicer yöntemi ile değerlendirilmesi

Abstract

Kafatası tabanında yer alan foramen lacerum, cerrahi müdahale gerektiren durumlarda arteria carotis interna'ya ve Vidian kanal'a yaklaşım açısından en güvenli yoldur. Çalışmamızda, FL'nin ve ilgili çevre yapılar ile ilişkisinin morfolojik ve morfometrik ölçümler ile ortaya konulması amaçlandı. Çalışmamızda, Balıkesir Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı'nda çeşitli nedenler ile 3D beyin bilgisayarlı tomografi (BT) çekilmiş 45 kadın (ortalama yaş: 46.79 ± 14.60 yıl) ve 32 erkek (ortalama yaş: 47.60±17.61 yıl) bireye ait beyin bilgisayarlı tomografi görüntü serileri incelendi. Foramen lacerum'un uzunluğu ve genişliği, Vidian kanal uzunluğu, Vidian kanal- fissura pterygosphenoidalis ve Vidian kanal- canalis palatovaginalis arasındaki açılar ölçüldü. Tüm ölçümler 3D Slicer bilgisayar yazılım programı ile yapıldı. Yapılan analiz sonucunda, sağ ve sol foramen lacerum uzunluğu ve sol taraf foramen lacerum genişliği kadınlara oranla erkeklerde daha yüksek bulundu (p<0.05). Vidian kanal uzunluğu, erkek ve kadınlar arasında farklılık göstermedi. (p>0.05). Sağ ve sol Vidian kanal- fissura pterygosphenoidalis arasındaki açıyı değerlendirdiğimizde bu açının yine erkeklerde kadınlara göre daha geniş olduğu bulundu (p<0.05). Tüm bireylerde yaş ile sağ Vidian kanal uzunluğu arasında negatif yönlü istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu tespit edildi (r = - 0.248, p= 0.029). Çalışmamızda sağ ve sol foramen lacerum tipleri de incelendi. Buna göre Tip 1 (normal FL), Tip 2 (kanal FL), Tip 3 (köprülü FL) ve Tip 4 (FL'nin olmaması) olmak üzere dört tip FL tipi tespit edildi. Sağ FL tipleri yukarıdaki sıraya göre % 70,1, % 15,6 ve % 14,3 olarak bulundu. Sol FL tip oranları ise % 72,7, % 11,7 ve % 15,6 olarak tespit edildi. Çalışmamızda Tip 4 görülmedi. Tıp alanında doğru teşhisler ile hastaları doğru tedavilere yönlendirebilmek için genellemelerden ziyade bireysel varyasyonların farkında olmak önemlidir. Bu yüzden FL'nin morfometrik analizinin yapılması, bu bölgelere yapılacak olası cerrahi müdahale gerektiren durumlarda güvenli girişimsel yolların belirlenmesi açısından anatomistlere, klinisyenlere ve literatüre katkı sağlayacaktır.

The foramen lacerum located at the base of the skull is the safest way to approach the arteria carotis interna and Vidian canal in cases requiring surgical intervention. In our study, we aimed to reveal the FL and its relationship with the related surrounding structures by morphologic and morphometric measurements. In our study, brain computed tomography image series of 45 females (mean age: 46.79 ± 14.60 years) and 32 males (mean age: 47.60 ± 17.61 years) who underwent 3D brain computed tomography (CT) for various reasons at Balıkesir University Faculty of Medicine, Department of Radiology were analyzed. The length and width of the foramen lacerum, Vidian canal length, Vidian canal to fissura pterygosphenoidalis and Vidian canal to canalis palatovaginalis angles were measured. All measurements were performed with 3D Slicer computer software program. As a result of the analysis, the length of the right and left foramen lacerum and the width of the left side foramen lacerum were found to be higher in males compared to females (p<0.05). Vidian canal length did not differ between men and women (p>0.05). When we evaluated the angle between the right and left Vidian canal and fissura pterygosphenoidalis, this angle was found to be wider in men than in women (p<0.05). There was a statistically significant negative correlation between age and right Vidian canal length in all individuals (r = - 0.248, p= 0.029). Right and left foramen lacerum types were also analyzed in our study. Accordingly, four types of FL were identified as Type 1 (normal FL), Type 2 (canal FL), Type 3 (bridged FL) and Type 4 (no FL). Right FL types were found to be 70.1%, 15.6% and 14.3% in the above order. Left FL type rates were 72.7%, 11.7% and 15.6%. Type 4 was not seen in our study. In the medical field, it is important to be aware of individual variations rather than generalizations in order to make accurate diagnoses and direct patients to the right treatments. Therefore, morphometric analysis of FL will contribute to anatomists, clinicians and the literature in terms of determining safe interventional routes in cases requiring possible surgical intervention in these regions.