Dijital gastronomi ve yöresellik kavramlarının yaratıcı yıkım teorisi bağlamında planlı eskitme açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın temel amacı dijitalleşen gastronominin yöresellik üzerindeki muhtemel etkisini incelemektir. Bunun yanında Gastronomi ve Mutfak Sanatları alanında eğitim veren ve/veya bu alanda çalışmalar yapan öğretim üyeleri ve elemanlarının konu hakkındaki görüşlerinin de ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. Çalışma, Gastronomi ve Mutfak Sanatları alanında öğretim üyesi/elemanı olan ve bu alanda çalışma yapan bireylerin örnekleminde incelenmiştir. İlk olarak, araştırmada belirlenen değişkenleri kapsayacak şekilde ölçek geliştirme yapılmış, gerekli aşamalardan sonra son hali verilen anket ölçeği 608 kişi olan çalışma evrenine çevrimiçi olarak, belirli aralıklarla üç kez olacak şekilde gönderilmiştir. Dönüş alınan 315 kişinin cevapları veri setine dahil edilmiştir. Toplanan veriler farklı istatistik programlarıyla analiz edilmiştir. Bununla birlikte araştırma modeli içerisinde yer alan değişkenler arasındaki ilişkiyi ve nedenselliği ölçebilmek adına, veri seti korelasyon ve regresyon testlerine tabii tutulmuştur. Araştırma sonucunda, dijitalleşen gastronominin yöresellik üzerinde yaratıcı yıkıma sebep olmayacağı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak dijitalleşmenin kademeli ve bütünsel olarak gastronomiye dahil edilmesinin yöresellik açısından faydalı olacağı, bu durumun yaratıcı yıkım ile değil, “yaratıcı birleşme” ile açıklanabileceği saptanmıştır. Planlı eskitme için aynı durum söz konusu değilken, dijital gastronominin uzun vadede planlı eskitmeye sebep olacağı sonucu ortaya çıkmıştır. Bunun yanında, dijitalleşme ile müşterilerin tedirginlik seviyeleri arasında da bir ilişki tespit edilmiş; gastronomide dijitalleşme ve bunun deneyimlenmesi artıkça, müşterilerin tedirginliklerinin azalacağı görülmüştür. Araştırmada önerilen model, gastronomi literatürü için bir ilk olmakta; bu durum ilgili literatüre önemli bir katkı sağlamaktadır.

The main purpose of this study is to examine the effect of digitalized gastronomy on locality, within the scope of the theory of creative destruction and the theory of planned obsolescence; If there is, it is to determine the direction. In addition, it is aimed to reveal the views of faculty members and staff who teach and/or work in the field of Gastronomy and Culinary Arts on the subject. The study was examined in the sample of individuals who are faculty members/ staff in the field of Gastronomy and Culinary Arts and who work in this field. Firstly, the scale was developed to cover the variables determined in the research, and after the necessary stages, the finalized questionnaire was sent online to the study population of 608 people, three times at regular intervals. The answers of 315 people who received feedback were included in the data set. The collected data were analyzed with different statistical programs. However, in order to measure the relationship and causality between the variables in the research model, the data set was subjected to correlation and regression tests. As a result of the research, it has been concluded that digitalized gastronomy will not cause creative destruction on locality. However, it has been determined that the gradual and holistic inclusion of digitalization in gastronomy will be beneficial in terms of locality, and this situation can be explained by "creative unification", not by creative destruction. While the same is not the case for planned obsolescence, it has emerged that digital gastronomy will cause planned obsolescence in the long run. In addition, a relationship was determined between digitalization and customers' anxiety levels; It has been seen that as the digitization and experience of gastronomy increase, the uneasiness of the customers will decrease. The model proposed in the research is a first for the gastronomy literature; This makes an important contribution to the relevant literature.