Türkiye'de farklı niteliklere sahip süt sığırı işletmelerinde mastitisin koruma ve kontrolü kapsamındaki bazı uygulamaların düzeyleri

Abstract

Amaç: Sunulan çalışmada Türkiye’deki 177 küçük ve 169 büyük ölçekli süt sığırı işletmesinde mastitisin koruma ve kontrolüne yönelik uygulamalar ve uygulanma düzeylerinin ortaya koyulması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Bu kapsamda Türkiye’de farklı illerdeki toplam 346 süt sığırı işletmesinden meme sağlığı ile ilgili verileri toplanarak istatistiksel açıdan incelendi. Bulgular: Büyük ölçekli işletmelerde en fazla 50-200 baş (n=96, %56,8 ve en fazla Holştayn ırkı (n=97, %57,4)) ve küçük ölçekli işletmelerde ise en fazla 11-20 baş (n=71, %40,1 ve en fazla Simental ırkı (n=153, %86,4)) arası inek olduğu, bu iki tip işletmede 4 yaşlı ineklerin daha fazla olduğu (sırasıyla, n=62, %36,7 ve n=93, %52,5) görülmüştür. Büyük işletmelerde teat dipping (%70,4), kuru dönem antibiyotik (%72,8), teat seal(%9,5) ve mastitis aşısı (%55,6) uygulamalarının küçük ölçekli işletmelerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Büyük işletmelerde predipping (%59,2) ve postdipping uygulaması yapanların oranının (%67,5) yapmayanlardan daha fazla olduğu ve uygulamalarda en fazla iyotlu antiseptiklerin kullanıldığı belirlenmiştir. Küçük ölçekli işletmelerde sağım hijyeni uygulamayanların oranının (%61,6) fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu iki tip işletmede günlük ortalama süt verimi üzerine işletme tipi (p<0,000) ve ırkın (p<0,001) etkisi istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. Öneri: Sonuç olarak, Türkiye’deki süt sığırı işletmelerinde mastitisden koruma ve mastitisin kontrolü amaçlı uygulanan yöntemlerin oranlarının, geçmiş yıllarla karşılaştırıldığında daha yüksek olduğu fakat istenen düzeylerde olmadığı tespit edilmiştir.

Aim: In this study aimed reveal applications for the protection and control of mastitis and levels of applications in 177 small scale and 169 large-scale farms in Turkey. Materials and Methods: Benefiting from statistical methods analyzed collecting data on udder health of 346 dairy cattle farms in different provinces of Turkey. Results: It has been observed that there are maximum 50-200 cows (n = 96, 56.8% and at most Holstein breeds (n = 97, 57.4%)) in large-scale and 11-20 cows (n = 71, 40.1% and the highest number of Simental breeds (n = 153, 86.4%)) in small scale farms and there are 4 old cows more in these two types of farms. It was determined that the applications of teat dipping (70.4%), dry period antibiotics (72.8%), teat seal(9.5%) and mastitis vaccine (55.6%)in large farms were higher than small scale farms and It was determined that the proportion of those which do predipping and postdipping is higher than those which do not, and that iodine antiseptics are used the most in applications. The rate of those which do not apply milking hygiene in family-type (61.6%) is high. The effects of farms type (p<0.000) and breed (p<0.001) on daily average milk yield in these two types of farms were found to be statistically significant. Conclusion: As a result, the dairy farms in Turkey the proportion of these applications, compared with past years but have been found to be higher than the desired level.