Anadolu masallarında kılavuz hayvanlar

Abstract

Masal, icra edildiği toplumun geleneklerini, göreneklerini, inançlarını, örflerini, adetlerini, zihniyetlerini, değerlerini, günlük hayatlarını kısaca tüm maddi manevi kültürünü, geçmişini bünyesinde barındıran ve geçmişin izlerini yarınlara aktaran yegâne sözlü halk edebiyatı ürünüdür. İçinde barındığı toplumun, benliğini tüm çıplaklığıyla gözler önüne seren ve bunu yaparken kendine has anlatımını kullanan masal, motif adı verilen parçalanamaz, en küçük yapı taşlarından meydana gelmektedir. Bu çalışmada, zengin bir masal külliyatına sahip olan Anadolu coğrafyasında yaşayan, Türk toplumunun masalları ele alınarak incelenmiş olup, bu masallarda yaratılıştan günümüze, dünya üzerinde, insanlarla çok boyutlu ilişkiler kurarak bir arada yaşamış olan hayvanların, belirli mantıksal olgular etrafında, Anadolu masallarında sürekli tekrar eden, müstesna ve dikkat çeken kılavuzluk özelliği tespit edilerek, tespit edilen kılavuz hayvan motifi, hangi hayvanların kılavuz olduğu ve bu hayvanların Türk kültüründeki yeri incelenmiştir. Çalışmamızda, başta Stith Thompson‟un Motif-Index Of Folk Literature adlı kataloğundan yararlanılmış olup, tespit edilen kılavuz hayvan motifleri araştırmalarımız sonucu tahlil edilmiştir.

The tale is the unique oral folk literature product that contains the traditions, customs, beliefs, customs, traditions, mentalities, values, daily lives of the society in which it is performed, in short, all the material and spiritual culture and past, and transfers the traces of the past to the future. The tale, which reveals the self of the society it lives in with all its nakedness and uses its unique expression while doing this, consists of the smallest and indivisible building blocks called motifs. In this study, the tales of the Turkish society living in the Anatolian geography, which has a rich corpus of tales, were examined by considering the tales of the animals that have lived together in these tales from the creation to the present by establishing multidimensional relations with people, around certain logical phenomena, which are constantly repeated in Anatolian tales. The guide animal motif, which animals are guides, and the place of these animals in Turkish culture were examined by determining the unique and remarkable guiding feature. In our study, Stith Thompson's catalog named Motif-Index Of Folk Literature was used, and the determined guide animal motifs were analyzed as a result of our research.