Corona pandemisi sürecinin Türk kamu yönetimine etkileri

Abstract

Tarih boyunca karşılaşılan pek çok felaket toplumları başta yönetim anlayışları ve yaşam biçimleri olmak üzere hemen her alanda değişime zorlamıştır. Çin’in Hubei eyaletinin Vuhan şehrinde 31 Aralık 2019 tarihinde ortaya çıkan ve etkileri günümüzde de devam eden Covid-19 salgını da bu felaketlerden birisi olmuştur. Çok kısa bir sürede tüm dünyaya yayılan virüsün Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 11 Mart 2020 tarihinde pandemi boyutunda olduğu ilan edilmiştir. Dünyada hızla yayılan virüs kamu yönetimleri açısından salgın yönetimini birincil önceliğe yükseltmiş ve yönetimleri zorunlu, kısıtlayıcı ve yasaklayıcı bir takım kararlar ve uygulamalara başvurmaya itmiştir. Bu kapsamda devletin kamusal alandaki rolü artmış ve buna ilişkin kamu politikaları her alanda hissedilir hale gelmiştir. Ülkemizde de bu salgın hastalığa karşı bir takım tedbirler önceden alınmış ve ilk vakanın görüldüğü 11 Mart 2020 tarihinden itibaren tedbirlerin kapsamı genişletilmiştir. Toplumsal yaşamın hemen her alanını etkileyen pandemi sürecinde sağlık, eğitim ve ekonomi başta olmak üzere pek çok alanda devletin destek/teşvik ve müdahaleciliğine ihtiyaç duyulması son 30-40 yılda pek çok kamu hizmetini piyasalaştırarak devleti küçülten YKY anlayışının sorgulanmasını beraberinde getirmiştir. Bu sorgulama pandemi sürecinde yaşanan sorunların üstesinden gelmede YKY’nin yetersiz kaldığı konularda, demode olmuş olan GKY anlayışına ve onun yönetim pratiklerine başvurulması temelinde gerçekleşmektedir. Bu çalışmada pandemi sürecinin Türk kamu yönetimine etkileri, sürecin en az kayıpla atlatılarak hayatın normale dönmesini sağlamaya dönük uygulanan kamu politikaları üzerinden incelenmekte, GKY’den esintiler taşıyan ve devleti yeniden ön plana çıkaran söz konusu kamu politikalarının YKY anlayışında yol açtığı/açacağı değişimler değerlendirilmektedir.

Throughout history, many disaster societies have been difficult in almost every field, including the first management approach and lifestyle. The Covid-19 epidemic, which emerged on December 31, 2019 in Wuhan, China's Hubei province, and whose effects continue to this day, has been one of these disasters. The virus, which spread all over the world in a very short time, was declared by the World Health Organization (WHO) as a pandemic on March 11, 2020. The virus, which is spreading rapidly in the world, has raised the epidemic management to the first priority in terms of public administrations and has pushed the administrations to resort to a number of mandatory, restrictive and prohibitive decisions and practices. In this context, the role of the state in the public sphere has increased and public policies related to this have become felt in all areas. In our country, a number of measures have been taken against this epidemic disease in advance and the scope of the measures has been expanded since March 11, 2020, when the first case was seen. The need for the support/incentive and interventionism of the state in many fields, especially in health, education and economy, in the pandemic process, which affects almost every aspect of social life, has brought with it the questioning of the New Public Administration (NPM), which downsizes the state by marketizing many public services in the last 30-40 years. This inquiry takes place on the basis of reference to the outdated Traditional Public Administration (GKY) understanding and its management practices, on issues where NPM is insufficient to overcome the problems experienced during the pandemic process. In this study, the effects of the pandemic process on the Turkish public administration are examined through the public policies implemented to ensure the return of life to normal by overcoming the process with the least loss, and the changes in the understanding of NPM by these public policies, which are inspired by the GKY and bring the state back to the fore, are evaluated.