Örtük Çağrışım Testi’ni Türkçe’ye uyarlama çalışması

Abstract

Tutumları ölçmek için kullanılan öz-bildirim ölçekleri; değerlendirme kaygısı, katılımcının kendi üstbilişlerinin farkında olmaması ve kendini sansürleme gibi ölçeklerin geçerliğini düşüren çok sayıda faktörden etkilenmektedir. Greenwald tarafından geliştirilen Örtük Çağrışım Testi (ÖÇT; Implicit Association Test) kategorilendirme görevleri kullanılarak katılımcıların örtük tutumlarını ölçmeyi amaçlayan bir bilgisayar uygulamasıdır. ÖÇT, bireylerin iki farklı gruba yönelik kelimeleri sınıflandırmasını ve verilen tepki sürelerine bağlı olarak bireyin hangi gruba karşı daha olumlu tutum beslediğinin ortaya çıkarılmasını sağlamaktadır. ÖÇT özellikle etnik, ırksal veya dini ayrımcılık gibi sosyal kaygı içeren konularda, öz-bildirim ölçeklerinin ve diğer ölçme araçlarının içerdiği sorunları içermemesinden dolayı uluslararası alanda en çok kullanılan tutum ölçme araçlarından biridir. Buna karşın testin ülkemizde kullanımı oldukça kısıtlıdır. Bu çalışmada açık kaynak kodlu Türkçe Örtük Çağrışım Testi’nin geliştirilmesi süreci ve testin geçerlik ve güvenirlik sonuçları ele alınacaktır. Uyarlanan Örtük Çağrışım Testi, Türk-Kürt ve Türk-Suriyeli olmak üzere iki farklı karşılaştırmayı yapabilecek algoritmaya sahiptir. Ayrıca bu program ÖÇT’nin öncesinde veyahut test ortasında manipülasyon materyali eklenmesini de mümkün kılmaktadır. Son olarak, test sonrasında demografik bilgilerin sorulması ve ölçek eklenmesine imkân sağlayan bir algoritmaya sahiptir. Yapılan çalışmada ÖÇT’nin güvenirlik değerleri farklı bloklar arasındaki korelasyon iki-yarım güvenirlik yöntemiyle hesaplanarak bulunmuştur ve .70 ile .83 arasındadır. Dış geçerlik ise sıfat tanımlama görevleri ile ölçülen açık tutum puanları ile karşılaştırılarak elde edilmiştir. Dış geçerliğe ilişkin sonuçlar uluslararası literatür ile tutarlıdır.

The self-report scales used to measure attitudes are influenced by a number of factors (evaluation anxiety, low self-awareness, and self-censorship) that reduce the validity of the scales. Implicit Association Test (IAT) developed by Greenwald is a computer application aiming to measure participants' attitudes using categorization tasks. The IAT allows individuals to classify the words for two different groups and to determine the preference of a person depending on the response times. The IAT is one of the most widely used attitude measurement tools in the international field, especially since it does not include the problems of self-report scales and other measurement tools on issues of social concern such as ethnic, racial or religious discrimination. However, the use of the test in our country is very limited. In this study, the development process of open source Turkish IAT and the validity and reliability results of the test will be discussed. The IAT has an algorithm that can make two different comparisons as TurkishKurdish and Turkish-Syrian. In addition, this program enables the addition of manipulation material before or during the test. Finally, it has an algorithm that allows to add demographic questions and other scales after the test. In the study, the reliability values of the IAT were calculated by calculating the correlation between the different blocks of IAT by using two-half reliability method and reliability scores were between .70 and .83. The external validity was obtained by comparing with the open attitude scores measured by adjective identification tasks. The results of external validity are consistent with the international literature.