Use of AHP and MOORA for cattle breeding: Karesi district of Balikesir province application

Abstract

The enterprises within the cattle sector, which holds an important place in the development of agriculture and animal husbandry sector, have to make decisions about their production frequently. These farm animals are categorized into three categories: dairy, meat and combined (meat and dairy). In line with these characteristics, business owners make production with their chosen animals. Enterprises face problems as a result of irregularities in the market, supply and demand imbalance, insufficient research by the investors and breeding of farmers towards breeds that are not suitable for their purposes. In this study, it was aimed to determine which breed would be appropriate for the breeding enterprises. This study was carried out in Balıkesir Province due to its high production potential in terms of agriculture and animal husbandry. Karesi District, which has an important share in production in Balıkesir Province, has been considered as the application area. In the study, between 50-100 and over 100 bovine farms are considered. In this study, important criteria were determined for enterprises and comparison of these criteria was provided. A hierarchical system was used to compare the criterias “Vital Characteristics”, “Milk Yield Characteristics” and “Meat Yield Characteristics”, according to the opinions of business owners or managers, and to select the most suitable alternative. According to the established decision model; Analytic Hierarchy Process (AHP) method was used in order to determine the criteria priorities and Multi-Objective Optimization on the basis of Ratio Analysis (MOORA) method was used to sort the alternatives.

Tarım ve hayvancılık sektörünün gelişmesinde önemli bir yer tutan büyük baş hayvancılık sektörü içinde yer alan işletmeler yaptıkları üretimle ilgili sık sık karar almak durumunda kalmaktadır. Bu işletmelerde yetiştirilen kültür ırkları süt, et ve kombine (et ve süt) ırklar olarak üç kategoride sınıflandırılmaktadır. İşletme sahipleri bu özellikler doğrultusunda seçim yaptıkları ırk üzerinden üretim yapmaktadırlar. Piyasada meydana gelen düzensizlikler, arz talep dengesizliği, yatırımcıların yetersiz araştırma yapmaları ve yetiştiricilerin amaçlarına uygun olmayan ırklar üzerine yönelmeleri sonucunda işletmeler sorunlar yaşamaktadırlar. Bu çalışmada büyükbaş hayvan yetiştiren işletmelerin hangi ırka yönelik seçimler yapmasının uygun olabileceğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma tarım ve hayvancılık açısından yüksek üretim potansiyelinin bulunmasından dolayı Balıkesir İlinde gerçekleştirilmiştir. Balıkesir İli içerisinde üretimde önemli bir payı bulunan Karesi İlçesi uygulama bölgesi olarak dikkate alınmıştır. Çalışmada 50-100 arası ve 100 üstü büyükbaş hayvan varlığına sahip olan işletmeler dikkate alınmıştır. İşletmeler için önemli kriterler belirlenmiş ve bu kriterlerin kıyaslanması sağlanmıştır. İşletme sahiplerinin ya da yöneticilerin kendi düşünceleri doğrultusunda “Yaşamsal Özellikler”, Süt Verimi Özellikleri” ve “Et Verimi Özellikleri” kriterleri açısından kıyaslama yapması ve en uygun alternatifin seçilmesi için hiyerarşik bir sistem kullanılmıştır. Kurulan karar modeline göre; kriter önceliklerinin belirlenmesinde AHP Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP) ve alternatiflerin sıralanmasında Oran Analizi Temeline Dayalı Çok Amaçlı Optimizasyon (MOORA) yöntemleri kullanılmıştır