Bir sultan iki merasim: Saliha Sultan’ın doğumu ve düğünü

Abstract

Dünyaya gelmek ve dünya evine girmek, tüm insanlar için önemli birer dönüm noktasıdır ve pek çok kültürde farklı âdetler ve ritüellerle yüzyıllardan beri kutlanmaktadır. Söz konusu büyük imparatorluklar olduğunda, bu merasimler görkemli şenliklere sahne olmuştur. Osmanlı Devlet geleneğinde de önemli bir yeri olan hanedan üyelerinin doğum ve düğün merasimleri özenle yapılmıştır. Devlet, büyük masraflarla tertip ettiği çeşitli şenlikler vasıtasıyla tebaasına müjdeli haberi ilan edip, halkın heyecan ve merakla beklediği eğlenceler düzenlenmiştir. Yabancı devletlerin tebrikleri kabul edilmiş ve devletler düzenlenen törenlere temsilcileriyle katılmışlardır. Bu makalede, Sultan Abdülaziz’in (1861-1876) ilk kızı Saliha Sultan’ın doğum ve düğün törenleri, bu konuda çok kıymetli bilgiler veren arşiv belgeleri, devrin gazeteleri ve ikincil kaynaklardan yararlanılarak ele alındı. Bu sayede XIX. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen iki ayrı merasim ve bunlar arasındaki farklar ile bir sultanın merasimlerinin portresi ve hanedan içerisinde değişen dengeler ile devletin içinde bulunduğu mali vaziyet gibi törenleri doğrudan etkileyen parametreler üzerinden söz konusu merasimleri irdeleme imkânı elde edildi.

Being born and tying the knot are important turning points for all people and have been celebrated in many cultures for centuries with different customs and rituals. When it comes to the great empires, these ceremonies witnessed magnificent festivities. The birth and wedding ceremonies of the dynasty members, which had an important place in the Ottoman State tradition, were meticulously celebrated, too. The state used to declare the good news to its subjects through various festivals organized with great expenses, and organize entertainments that the public expected with excitement and curiosity. Congratulations from foreign states were accepted and states participated in the ceremonies with their representatives. In this article, Sultan Abdülaziz (1861-1876)’s first daughter Saliha Sultan’s birth and wedding ceremonies were handled by making use of the archive documents, the newspapers of the period and the secondary sources that provided very valuable information on this subject. In this way, it was possible to examine the ceremonies in question through the parameters directly affecting the ceremonies such as the changing balances in the dynasty and the financial situation of the state as well as the two different ceremonies that took place in the second half of the 19th century and the differences between them and a Sultan’s portrait of the ceremonies.