Ders kitaplarındaki kimyasal gösterimlerin öğretmen adaylarının algılamaları kapsamında incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, ders kitaplarındaki kimyasal gösterimlerin fen bilgisi öğretmen adaylarının algılamaları kapsamında incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini Balıkesir ili Necatibey Eğitim Fakültesi’nde öğrenim görmekte olan 18 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Öğretmen adaylarının kimyasal gösterimleri algılamalarını ölçmek amacıyla genel kimya ders kitabında yer alan kimyasal gösterimlerden oluşan 27 kart hazırlanmıştır. Öncelikle öğretmen adaylarının bu kartlarda yer alan kimyasal gösterimler hakkında ön bilgileri belirlenmiştir. Daha sonra kimyanın üçlü gösterimine yönelik çalışma sonucunda öğretmen adaylarıyla kartlarla ilgili görüşmeler yapılmış ve öğretmen adaylarının kimyasal gösterimlere yönelik algıları incelenmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının öğrenimleri boyunca kullandıkları genel kimya kitaplarında yer alan kimyasal gösterimlerin özellikleri incelenmiştir. Çalışma sonucunda, öğretmen adaylarının kimyasal gösterimler ile ilgili herhangi bir bilgiye sahip olmadıkları sadece kartlarda yer alan görselleri tasvir ettikleri, gösterimlerin isimlerine yer vermedikleri ve bu gösterimler arasında bağlantı kuramadıkları belirlenmiştir. Kimyanın üçlü gösterimine yönelik gerçekleştirilen çalışma sonrasında, öğretmen adaylarının tekli gösterim içeren kartlarda yer alan gösterimleri belirlemede oldukça başarılı oldukları ve çoklu gösterimleri belirlemede zorlansalar bile gösterimler arasında bağlantı kurabildikleri belirlenmiştir. Ayrıca dördüncü sınıf öğretmen adaylarının genel olarak üçüncü sınıf öğretmen adaylarına göre kimyasal gösterimleri belirlemede daha başarılı oldukları anlaşılmıştır. Genel kimya ders kitaplarında yer alan kimyasal gösterimlerle ilgili olarak, genel kimya 1 kitabında yer alan görsellerin çoğunlukla sembolik gösterim ve örtük yüzey özelliklerine sahip olduğu, metinle tamamen ilişkili ve doğrudan bağlantı kurduğu ve uygun altyazı içererek gösterimler arasında yeterli bağlantı kuramadığı sonucuna ulaşılmıştır. Genel kimya 2 kitabında ise görsellerin çoğunlukla makroskobik gösterime ve örtük yüzey özelliklerine sahip olduğu, metinle tamamen ilişkili ve doğrudan bağlantılı olduğu, uygun altyazı içererek gösterimler arasında yeterli bağlantı kurulduğu sonucuna ulaşılmıştır.

In this study, it was aimed to investigate the perceptions of the pre-service science teachers, who studied in the 3rd and 4th grades at university. The sample group of the study consisted of 18 pre-service teachers studying at Necatibey Faculty of Education in Balıkesir. A 27-page worksheet with a chemical representation was developed to measure pre-service teachers’ perceptions of chemical representations. First of all, pre-service teachers' pre-knowledge about the chemical presentations on these cards were determined. Then a result of the study related to the triple representation of chemistry, interviews were made about the cards as and as a result, the perceptions of pre-service teachers about the chemical presentations were determined. In addition, the characteristics of the chemical representations in the textbooks used by pre-service teachers were examined. At the end of the study, it was determined that pre-service teachers did not have any knowledge about the chemical representations, only described the images in the cards, don’t know the names of the representations, and could not establish a connection between these representations. After the study on the triple representation of chemistry, it was determined that pre-service teachers were quite successful in determining the representations in the cards with single representations and they were able to make connections between the representations even if they had difficulty in determining multiple representations. In addition, it was found that 4th grade pre-service teachers were generally more successful in determining chemical representations than 3rd grade pre-service teachers. With regard to the chemical representations in the general chemistry textbooks, it is concluded that the visuals in the General Chemistry 1 textbook have mostly symbolic representation and implicit surface characteristics, and they are completely related to the text and have direct connection, but do not have sufficient linkage between the representations. In the General Chemistry 2 textbook, it is concluded that the visuals are mostly macroscopic and have implicit surface characteristics, and they are completely and directly related to the text.