Türkiye ekonomisinde enerji bağımlılığı ve etkisi

Abstract

Enerjide bağımlılık enerji tüketiminin yerli kaynaklarla karşılanamadığı durumda ortaya çıkmaktadır. Bir ülkede enerji bağımlılığının artması enerji arz güvenliğini olumsuz etkileyebilmektedir. Bunun yanında enerji ithalatının cari işlemler dengesi üzerinde olumsuz etkileri söz konusu olabilmektedir. Enerjide dışa bağımlılık ekonominin hem arz cephesi hem de talep cephesinden etkilenmektedir. Bağımlılık artışı üretim yetersizliğinin yanı sıra tüketimde enerjinin verimli kullanılıp kullanılmadığıyla da yakından ilişkilidir. Enerji üretiminde kaynaklar fosil yakıtlar ve yenilebilir enerji kaynakları kullanılmaktadır. Fosil yakıtların ülkeler arasındaki dağılımı farklılık göstermektedir. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ise teknolojik ilerlemelere bağlı olarak artmaktadır. Türkiye ekonomisinde enerji bağımlılığı yüksek düzeyde seyretmektedir. Bu bağlamda bu çalışmada Türkiye’de enerji bağımlılığını etkileyen faktörler değerlendirilerek enerji bağımlılığının nasıl azaltılabileceği tartışılmıştır. Çalışmada enerji bağımlılığı ile fosil yakıt kullanımı ve toplam ithalat arasında uzun dönemli bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Üretimde fosil yakıt kullanımının artması ve ithalatın artması enerji bağımlılığını arttırmaktadır. Elde edilen bu sonuçlardan hareketle Türkiye’de enerji bağımlılığının azaltılmasında üretimde kaynak çeşitliliğinin artırılması ve ithalatın azaltılmasına yönelik uygulamaların etkili olacağı söylenebilir.

Energy dependency emerges in situations when energy consumption is not met with internal resources. Increase in energy dependency of a country may affect energy supply security negatively. In addition to this, energy imports yields a negative impact on current account balance of a country. Economy is pressured both supply and demand sides with external energy dependency. Increasing dependency is highly related with internal supply insufficiency as well as inefficient consumption. Considering fossil resources' geographical distribution across countries, renewable energy use as an alternative is subject to technological advancement. Energy dependency in Turkish economy remains at high levels. Considering related effects on energy security and current account balance, this study aims to analyse factors that increase energy dependency in Turkey and to propose solutions to the issue. The results show that energy dependency has a long run relationship with fossil fuel use and total imports. Increase in fossil fuel use and total imports cause increase in energy dependency. Based on these findings, energy dependency in Turkey can be decreased by resource diversification in energy production and policies that target reduction of total imports.